به موجب قانون مجازات اسلامي، تمام جرائمي كه اطفال و نوجوانان در سنين ۹ تا ۱۸ سال تمام شمسي مرتكب ميشوند، در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرند. حتي در حالتي كه جرم ارتكابي، به صورت دسته جمعي همراه با بزرگسالان انجام شده باشد، جرم كودكان و نوجوانان در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرد.
جرائم اطفال از جمله موضوعات بسيار مهم اجتماعي است كه قانونگذار با توجه به حساسيت و روحيات كودكان و نوجوان به دقت به آن پرداخته است و عملكرد قانون به گونه اي است كه اگر جرمي از سوي آن ها اتفاق افتاد به شيوه اي متفاوت از بزرگسالان رسيدگي شود. به همين دليل در صورت ارتكاب جرم نحوه رسيدگي به شكلي است كه تنش و آسيب به كودكان وارد نشود و به همين دليل افرادي كه در فرايند رسيدگي به پرونده، با كودكان سر و كار دارند بايد از دانش روان شناسي كودك، مددكاري اجتماعي و جرم شناسي اطلاع و آگاهي لازم داشته باشند. در ادامه با مجله دلتا همراه باشيد.
نحوه رسيدگي به جرائم اطفال
رسيدگي به جرائم اطفال بزهكار بايد طوري باشد كه آن ها را براي سازگاري و بازگشت دوباره به جامعه آماده كند. اين امر مستلزم دادرسي ويژه و خاصي است به اين معنا كه بايد از ابتدا كه كودك با مقامات انتظامي و قضايي به لحاظ ارتكاب اعمال مغاير با قانون مواجه ميشود تا پايان رسيدگي به اتهام او رعايت شود. همچنين رسيدگي به جرم بايد كاملاً غير علني و با حفظ حريم كودك و نوجوان انجام گيرد. و تشكيل پرونده شخصيت كه حاوي اظهار نظر متخصصان مختلف علوم پزشكي، روان شناسي، مددكاري اجتماعي و جرم شناسي است، در كنار پرونده كيفري به منظور اتخاذ تصميم مناسب با شخيصت طفل يا نوجوان ضرورت دارد.
دادگاه اطفال به چه جرائمي رسيدگي ميكند؟
به موجب قانون مجازات اسلامي، تمام جرائمي كه اطفال و نوجوانان در سنين ۹ تا ۱۸سال تمام شمسي مرتكب ميشوند، در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرند. حتي در حالتي كه جرم ارتكابي، به صورت دسته جمعي همراه با بزرگسالان انجام شده باشد، جرم اطفال و نوجوانان در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرد. حال اگر در جريان رسيدگي به جرم، سن متهمي كه زير هجده سال است، از هجده سال بيشتر نباشد، باز هم دادگاه اطفال و نوجوانان به جرم وي رسيدگي خواهد كرد، اما چنانچه قبل از رسيدگي دادگاه، سن متهم از هجده سال بيشتر باشد، به اتهام او در دادگاه كيفري بزرگسالان رسيدگي ميشود. شايان ذكر است كه حضور والدين يا سرپرست طفل يا نوجوان، وكيل مدافع تعيين شده، شاكي، اشخاصي كه نظر آنان در تحقيقات مقدماتي شنيده شده است، شهود و مطلعان و مددكار اجتماعي سازمان بهزيستي الزامي است و براي حاضر شدن افراد ديگر، براي مثال خود طفل، دادگاه بايد موافقت كند.
دادگاه اطفال و نوجوانان، در جرائم مهمي مانند قتل، سرقت هاي مسلحانه، آدم ربايي و… كه در قانون مجازات سنگيني براي آن ها در نظر گرفته شده است، به ولي يا سرپرست قانوني متهم ابلاغ ميكند كه براي او وكيل تعيين كنند و در صورت عدم تعيين وكيل يا عدم حضور وكيل بدون عذر موجه، دادگاه موظف به تعيين وكيل است. اما در جرائم سبك مانند شكستن شيشه اتومبيل، ولي يا سرپرست قانوني ميتواند خودش از متهم دفاع يا وكيل تعيين كند. همچنين در اين نوع از جرائم، نوجوان نيز ميتواند از خودش دفاع كند.
مشاوران دادگاه اطفال و نوجوانان
در دادگاه اطفال و نوجوانان حضور مشاور الزامي است. به همين منظور رئيس كل دادگستري استان، در راستاي اقدامات تربيتي و حمايتي از اطفال و نوجوانان براي هر شعبه از دادگاه اطفال حداقل چهار نفر مرد و زن را از بين متخصصان علوم تربيتي، روانشناسي، جرم شناسي، مددكاري اجتماعي، افراد دانشگاهي و فرهنگيان آشنا به مسائل روان شناختي و تربيتي كودكان و نوجوانان، اعم از شاغل يا بازنشسته، به مدت دو سال (در صورت اقتضا انتخاب مجدد آنان بلامانع است) به عنوان مشاور دادگاه انتخاب ميكند. البته شايان ذكر است كه مشاورين دادگاه مستشار نيست و حق راي ندارند. و براي حفظ حق و حقوق كودكان و نوجوانان كليه اقدامات در راستاي قوانين و مقررات قضايي صورت ميگيرد
مطالب بيشتر در مجله حقوقي....
به موجب قانون مجازات اسلامي، تمام جرائمي كه اطفال و نوجوانان در سنين ۹ تا ۱۸ سال تمام شمسي مرتكب ميشوند، در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرند. حتي در حالتي كه جرم ارتكابي، به صورت دسته جمعي همراه با بزرگسالان انجام شده باشد، جرم كودكان و نوجوانان در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرد.
جرائم اطفال از جمله موضوعات بسيار مهم اجتماعي است كه قانونگذار با توجه به حساسيت و روحيات كودكان و نوجوان به دقت به آن پرداخته است و عملكرد قانون به گونه اي است كه اگر جرمي از سوي آن ها اتفاق افتاد به شيوه اي متفاوت از بزرگسالان رسيدگي شود. به همين دليل در صورت ارتكاب جرم نحوه رسيدگي به شكلي است كه تنش و آسيب به كودكان وارد نشود و به همين دليل افرادي كه در فرايند رسيدگي به پرونده، با كودكان سر و كار دارند بايد از دانش روان شناسي كودك، مددكاري اجتماعي و جرم شناسي اطلاع و آگاهي لازم داشته باشند. در ادامه با مجله دلتا همراه باشيد.
نحوه رسيدگي به جرائم اطفال
رسيدگي به جرائم اطفال بزهكار بايد طوري باشد كه آن ها را براي سازگاري و بازگشت دوباره به جامعه آماده كند. اين امر مستلزم دادرسي ويژه و خاصي است به اين معنا كه بايد از ابتدا كه كودك با مقامات انتظامي و قضايي به لحاظ ارتكاب اعمال مغاير با قانون مواجه ميشود تا پايان رسيدگي به اتهام او رعايت شود. همچنين رسيدگي به جرم بايد كاملاً غير علني و با حفظ حريم كودك و نوجوان انجام گيرد. و تشكيل پرونده شخصيت كه حاوي اظهار نظر متخصصان مختلف علوم پزشكي، روان شناسي، مددكاري اجتماعي و جرم شناسي است، در كنار پرونده كيفري به منظور اتخاذ تصميم مناسب با شخيصت طفل يا نوجوان ضرورت دارد.
دادگاه اطفال به چه جرائمي رسيدگي ميكند؟
به موجب قانون مجازات اسلامي، تمام جرائمي كه اطفال و نوجوانان در سنين ۹ تا ۱۸سال تمام شمسي مرتكب ميشوند، در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرند. حتي در حالتي كه جرم ارتكابي، به صورت دسته جمعي همراه با بزرگسالان انجام شده باشد، جرم اطفال و نوجوانان در دادگاه اطفال مورد رسيدگي قرار ميگيرد. حال اگر در جريان رسيدگي به جرم، سن متهمي كه زير هجده سال است، از هجده سال بيشتر نباشد، باز هم دادگاه اطفال و نوجوانان به جرم وي رسيدگي خواهد كرد، اما چنانچه قبل از رسيدگي دادگاه، سن متهم از هجده سال بيشتر باشد، به اتهام او در دادگاه كيفري بزرگسالان رسيدگي ميشود. شايان ذكر است كه حضور والدين يا سرپرست طفل يا نوجوان، وكيل مدافع تعيين شده، شاكي، اشخاصي كه نظر آنان در تحقيقات مقدماتي شنيده شده است، شهود و مطلعان و مددكار اجتماعي سازمان بهزيستي الزامي است و براي حاضر شدن افراد ديگر، براي مثال خود طفل، دادگاه بايد موافقت كند.
دادگاه اطفال و نوجوانان، در جرائم مهمي مانند قتل، سرقت هاي مسلحانه، آدم ربايي و… كه در قانون مجازات سنگيني براي آن ها در نظر گرفته شده است، به ولي يا سرپرست قانوني متهم ابلاغ ميكند كه براي او وكيل تعيين كنند و در صورت عدم تعيين وكيل يا عدم حضور وكيل بدون عذر موجه، دادگاه موظف به تعيين وكيل است. اما در جرائم سبك مانند شكستن شيشه اتومبيل، ولي يا سرپرست قانوني ميتواند خودش از متهم دفاع يا وكيل تعيين كند. همچنين در اين نوع از جرائم، نوجوان نيز ميتواند از خودش دفاع كند.
مشاوران دادگاه اطفال و نوجوانان
در دادگاه اطفال و نوجوانان حضور مشاور الزامي است. به همين منظور رئيس كل دادگستري استان، در راستاي اقدامات تربيتي و حمايتي از اطفال و نوجوانان براي هر شعبه از دادگاه اطفال حداقل چهار نفر مرد و زن را از بين متخصصان علوم تربيتي، روانشناسي، جرم شناسي، مددكاري اجتماعي، افراد دانشگاهي و فرهنگيان آشنا به مسائل روان شناختي و تربيتي كودكان و نوجوانان، اعم از شاغل يا بازنشسته، به مدت دو سال (در صورت اقتضا انتخاب مجدد آنان بلامانع است) به عنوان مشاور دادگاه انتخاب ميكند. البته شايان ذكر است كه مشاورين دادگاه مستشار نيست و حق راي ندارند. و براي حفظ حق و حقوق كودكان و نوجوانان كليه اقدامات در راستاي قوانين و مقررات قضايي صورت ميگيرد
مطالب بيشتر در مجله حقوقي....