Delta Law

اگر خريداران در معامله‌اي كه انجام مي‌شود دو نفر هستند و چكي كه پرداخت مي‌شود متعلق به يكي از خريداران است، لازم است خريدار ديگر هم پشت برگه چك را به عنوان ضامن امضا كند و در قرارداد نيز ميزان بدهي او مشخص شود.

چك از جمله اسنادي است كه امروزه در معاملات از جمله خريد و فروش ملك رواج بسياري دارد. در اغلب معاملات مسكن حداقل يك برگ چك بين طرف‌هاي معامله رد و بدل مي‌شود. در برخي موارد در معاملات مسكن چك به عنوان مبلغ معامله مورد استفاده قرار مي‌گيرد و در اغلب موارد نيز تحت عنوان چك بيعانه، چك ضمانت تنظيم سند و … بين طرفين قرارداد استفاده مي‌شود. در اين نوشتار به بررسي نحوه صدور چك در معاملات مسكن پرداخته شده است. در ادامه با مجله حقوقي مجله دلتا همراه باشيد.

تعريف چك

چك برگه‌اي معتبر و قانوني است كه به دارنده چك مهلت بيشتري براي پرداخت مبلغ خريدي كه انجام داده مي‌دهد. قانون تجارت چك را اين گونه تعريف كرده: چك نوشته‌اي است كه به موجب آن صادر كننده وجوهي را كه نزد بانك دارد، به صورت كلي يا جزيي مي‌گيرد يا به ديگري واگذار مي‌كند.

نكات مهم صدور يا دريافت چك در معاملات مسكن:

۱. در زمان صدور چك سعي متن چك با دست خط و قلم صادركننده چك نوشته شود. همچنين براي دريافت چك اشخاص ديگر نيز اين مورد بايد رعايت شود، به اين صورت كه تمام متن چك توسط صاحب حساب آن نوشته شود تا ادعاي جعل در آن وجود نداشته باشد.

۲. ابتدا متن چك نوشته و بعد امضاء شود و از ثبت امضا و تاريخ، بدون تكميل متن چك خودداري گردد.

۳. از امضاهاي ساده كه به راحتي جعل مي‌شوند تا حد ممكن استفاده نشود و در زير امضا نام و نام خانوادگي صادركننده ذكر شود.

۴. در قسمت “در وجه “كه روي چك درج شده است اسم شخص دريافت كننده ذكر و از عبارت حامل استفاده نشود.

۵. به منظور جلوگيري از امكان انتقال چك توسط دارنده به ديگران علاوه برخط زدن حواله كرد يا آورنده، در متن چك عبارت غير قابل انتقال از طريق پشت نويسي (ظهر نويسي) نيز قيد شود. در اين صورت دارنده نمي‌تواند چك را به ديگري تسليم كند.

۶. براي حفظ حقوق فروشنده لازم است كليه ارقام و عبارات متن چك با خط صادر كننده و امضا آن در جلوي ديد وي درج شود.

۷. تاريخ چك با عدد و حروف توسط صادر كننده درج گردد.

۸. با توجه به اينكه يكي از شرايط قانوني لازم چك داشتن تاريخ صدور است، بنابراين توصيه مي‌شود چكي كه تاريخ در آن قيد نشده تحويل گرفته نشود.

۹. اگر خريداران در معامله‌اي كه انجام مي‌شود دو نفر هستند و چكي كه پرداخت مي‌شود متعلق به يكي از خريداران است، لازم است خريدار ديگر هم پشت برگه چك را به عنوان ضامن امضا كند و در قرارداد نيز ميزان بدهي او مشخص شود.

۱۰. اگر صادركننده چك زودتر از موعد سررسيد چك، به حساب دارنده‌ پول واريز كرده و يا از هر طريق مانند كارت به كارت وجه را به وي انتقال داده و درخواست برگرداندن لاشه چك را داشته باشد، در اين صورت دارنده بايد قبل از برگرداندن چك به او، ابتدا بررسي كند كه پول از حساب چه كسي به حساب وي منتقل شده است. زيرا ممكن است پول را شخص ديگري به حساب واريز كرده و شما به تصور اين كه وجه معامله را دريافت كرده‌ايد، اصل چك را به صاحب آن عودت دهيد.

حق انتفاع حق استفاده ‌كردن از مال ديگري يا مالي است كه مالك خاص ندارد. فردي كه از مال ديگري استفاده مي‌كند را منتفع مي‌نامند. اين حق معمولا به موجب قرارداد به افراد داده مي‌شود.

حق انتفاع حق استفاده ‌كردن از مال ديگري يا مالي است كه مالك خاص ندارد. اين حق معمولا به موجب قرارداد به افراد داده مي‌شود. به فردي كه از مال ديگري استفاده مي‌كند منتفع مي‌گويند. در مجله دلتا به بررسي مفهوم و انواع حق انتفاع پرداخته شده است.

حق انتفاع چيست؟

همانطور كه اشاره شد حق انتفاع در اثر قرارداد ديگري براي منتفع ايجاد مي‌شود. به طور مثال پدر اموال خود را به اعضاي خانواده مي‌بخشد و حق انتفاع از آن را تا پايان عمر براي خود حفظ مي‌كند. بنابراين بايد به اين نكته توجه داشت كه گاهي مالك ممكن است در قبال حق انتفاع مبلغي دريافت يا اينكه به طور مجاني آن را به ديگري واگذار كند.

انواع حق انتفاع

۱. حق عمري ؛

حق انتفاعي است كه با توجه به مدت عمر مالك يا شخص منتفع يا شخص ديگري به فرد واگذار مي‌شود. به اين صورت كه اگر حق انتفاع براي مدت عمر مالك باشد با فوت مالك از بين مي‌رود و منتفع ديگر نمي‌تواند از آن استفاده كند ولي اگر حق انتفاع به مدت عمر شخص ديگري باشد، فوت مالك تاثيري در حق انتفاع نخواهد داشت. و با فوت متنفع نير كلاً اين حق از بين مي‌رود.

۲. حق رقبي ؛

حق انتفاعي كه از طرف مالك براي مدت معيني برقرار مي‌شود، حق رقبي گفته مي‌شود. مثلا مالك مي‌گويد حق انتفاع از اين مغازه را براي مدت ۲۰ سال به علي واگذار كردم.

۳. حبس مطلق ؛

يكي از انواع حق انتفاع كه به طور مطلق و بدون ذكر مدت به فرد منتفع واگذار مي‌شود، حق حبس مطلق است. در اين نوع از حق انتفاع، مالك هرگاه بخواهد مي‌تواند از حق انتفاعي كه واگذار كرده است، رجوع كند و انصراف دهد. در هر صورت اين حق فقط تا زمان فوت مالك باقي است و بعد از آن از بين مي‌رود.
در حق عمري و حق رقبي مالك نمي‌تواند قبل از فوت منتفع در عمري و مدتي كه در حق رقبي اعطا كرده است منصرف شود. اما در حبس مطلق مالك مي‌تواند هرگاه كه بخواهد حق انتفاع را از ديگري سلب كند

۴. حق سكني ؛

حق انتفاعي كه موضوع آن خانه و محل سكونت باشد را حق سكني ناميده اند. حق سكني ممكن است براي مدت معين يا به مدت عمر مالك، منتفع يا شخص ثالث و يا به طور مطلق براي منتفع برقرار شود.

نكات مهم در خصوص انواع حق انتفاع

۱. مالي كه براي استفاده به منتفع واگذار مي‌شود، بايد مالي باشد كه با استفاده كردن از بين نرود. مثلاً نمي‌توان نسبت به خوراكي حق انتفاع برقرار كرد. زيرا فرد بايد بتواند مدتي از مال استفاده كند و مجدداً اصل آن را به مالك برگرداند.

۲. منتفع نبايد از مالي كه براي استفاده كردن به او واگذار شده، سوءاستفاده كند. به اين كه نبايد استفاده از مال خلاف منظور مالك يا عرف باشد. فقط در اين صورت است كه حق انتفاع براي منتفع ايجاد مي‌شود.

۳. منتفع مي‌تواند حق انتفاع خود را به ديگري واگذار كند مگر آنكه مالك او را از اين كار منع كرده باشد. به طور مثال علي به عنوان منتفع اصلي مي‌تواند خانه اي را كه استفاده مي‌كرده است براي انتفاع به خواهر خود واگذار كند.

حقوق و تكاليف مالك و منتفع

منتفع و مالك در برابر يكديگر حقوق و تكاليفي دارند. كه در زير به آن ها اشاره شده است.

۱. منتفع نبايد از مالي كه براي استفاده كردن به او واگذار شده، سوءاستفاده كند. به اين كه نبايد استفاده از مال خلاف منظور مالك يا عرف باشد. به طور مثال با اتومبيلي كه براي سواري به منتفع سپرده شده، نمي‌تواند براي باركشي از آن استفاده كند.

۲. منتفع بايد از از مال محافظت كند و اگر بر اثر عدم مواظبت وي، مال از بين برود يا معيوب شود، منتفع مسئول خسارت هاي مالك خواهد بود. اما اگر منتفع در از بين رفتن مال مقصر نباشد، مسئوليتي نخواهد داشت.

۳. كليه هزينه‌ هاي مربوط به استفاده كردن از مال بر عهده‌ منتفع است. به طور مثال رنگ‌آميزي و تزئينات … خانه اي كه مالك به منتفع داده كه از آن استفاده كند بر عهده منتفع است.
۴. مالك نمي‌تواند مانع تصرفات منتفع شود. مثلا در مدتي كه منتفع حق انتفاع دارد، مالك نبايد مال را اجاره دهد.

۵. كليه‌ هزينه هاي لازم و ضروري براي حفظ مال بر عهده‌ مالك است؛ مانند هزينه تعمير سقف اتاق‌ ها و يا جلوگيري از ريزش ديوارها.

انواع حق انتفاع در چه مواردي از بين مي‌رود؟

۱. مال موضوع حق از بين برود. مثلا ماشيني كه براي سواري به علي سپرده شده آتش بگيرد.
۲. منتفع از حقي كه به او داده شده است صرف نظر كند. مثلا علي بگويد كه من ديگر نمي‌خواهم از ماشين استفاده كنم.
۳- اگر مالي در اثر ملي شدن از ملكيت خصوصي مالك خارج شود. مثلا بخشي از جنگل كه ملك علي بوده است، ملكيتش با قانون به دولت واگذار شود.
۴- در مواردي كه مالك در قرارداد انتفاع براي خود حق فسخ پيش‌بيني كرده باشد. مثلا علي در قرارداد پيش‌بيني كرده است كه تا ۷ ماه حق فسخ حق انتفاع را خواهد داشت.
۵- اگر ملكيت مال به شخص منتفع واگذار شود. مثلا مالكيت ماشيني كه قبلا براي انتفاع به علي واگذار شده بود اكنون به خود وي منتقل شود.
۶- در حق انتفاع عمري شخص مورد نظر در قرارداد انتفاع فوت كند. در چني مواردي، فوت مالك، منتفع و يا هر شخص ديگري در صورتي كه در قرارداد انتفاع پيش بيني شده باشد، مي‌تواند باعث از بين رفتن حق انتفاع شود.
۷- در حق انتفاع رقبي مدت مشخص شده سپري شود. مثلا حق استفاده كردن از كتابي دو هفته باشد و اين دو هفته سپري شده باشد.
۸- مالك در حبس مطلق از حقي كه به منتفع داده است رجوع كند و منصرف شود.
شايان ذكر است كه با پايان يافتن حق انتفاع، منتفع بايد مال را به مالك برگرداند و پس از اين مالك حق انتفاع كامل از ملك خود را دارد و منتفع ديگر حقي در ملك او نخواهد داشت.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا ...

سرقفلي حقي است كه قانون‌ براي مستاجران اماكن تجاري در نظر گرفته تا از آن‌ ها به نحوي ويژه حمايت كرده باشد. به اين ترتيب كه هنگام عقد قرارداد مستاجر مبلغي را تحت عنوان سرقفلي به مالك مي‌پردازد كه در عرف اين كار خريد سرقفلي گفته مي‌شود.

گاهي مشاهده مي‌شود كه در آگهي‌ هاي فروش مغازه نوشته شده سرقفلي مغازه به فروش مي‌رسد. ممكن اين سؤال ايجاد شود كه سرقفلي چيست و طبق قانون چه شرايطي دارد؟ در مجله دلتا به بررسي اين سؤالات مي‌پردازيم كه سرقفلي چيست و در اين خصوص كه چه مواردي باعث از بين بردن حق سرقفلي مي‌شوند پاسخ داده شده است. پس در ادامه با ما همراه باشيد.

سرقفلي چيست ؟

سرقفلي حقي است كه قانون‌ براي مستاجران مكان هاي تجاري در نظر گرفته است تا از آن‌ ها به نحوي ويژه حمايت كرده باشد. به اين ترتيب كه هنگام عقد قرارداد مستاجر مبلغي را تحت عنوان سرقفلي به مالك مي‌پردازد كه در عرف اين كار خريد سرقفلي گفته مي‌شود. در پاسخ به اين سؤال كه اغلب پرسيده مي‌شود كه سرقفلي مغازه چيست ؟ بايد گفت كه در صورت خريد سرقفلي مغازه، مالك موظف است هنگام تخليه ملك سرقفلي را به قيمت روز محاسبه كرده و به مستاجر پرداخت كند. بنابراين مي‌توان گفت كه سرقفلي فقط مختص مكان هاي تجاري است و براي واحد هاي مسكوني چنين حقي در نظر گرفته نشده است و نيز توجه به دو نكته ضروري است اولاً قراردادي كه منعقد مي‌شود، بايد عنوان اجاره داشته باشد. به عنوان مثال در قراردادهاي صلح چيزي تحت عنوان سرقفلي وجود ندارد. دوماً مستاجر بايد مبلغ را به طور دقيق و صريح تحت عنوان سرقفلي به مالك پرداخت كرده باشد.

چه اقداماتي موجب از بين رفتن حق سرقفلي مي‌شوند؟

طبق قوانين و‌ مقررات، برخي اقدامات منجر به ساقط شدن حق سرقفلي خواهد شد. برخي از اين موارد توضيح داده شده است.

۱. انتقال سرقفلي به غير ؛

اگر در قرارداد رسمي حق انتقال به غير، از صاحب سرقفلي گرفته شده باشد، و يا در سند عادي بين طرف هاي قرارداد ذكر شده باشد، و صاحب سرقفلي اقدام به انتقال يا فروش سرقفلي به شخصي ديگر كند، مالك ملك مي‌تواند با پرداخت نصف حق سرقفلي به مالك يا خريدار فعلي سرقفلي، آن ملك را تخليه كند.

۲. تغيير شغل ؛

مالك سرقفلي فقط مي‌تواند به شغلي كه در قرارداد نوشته شده بپردازد و در صورتي كه بدون رضايت از مالك، شغل خود را تغيير دهد حق و حقوق قانوني او از بين خواهد رفت، و مالك مي‌تواند بدون پرداخت هيچ مبلغي حكم به تخليه ملك خود بگيرد.

۳. تعدي و تفريط در ملك ؛

هرگونه اقدام از غير متعارف عليه مال ديگري و همچنين عدم انجام تعهدات در حفظ و نگهداري مال مالك از لحاظ قانوني تعدي و تفريط محسوب مي‌شود. بنابراين به موجب قانون اگر صاحب سرقفلي در مورد ملك، تعدي و يا تفريط داشته باشد، تمام حق و حقوق قانوني وي از بين مي‌رود و مالك مي‌تواند بدون پرداخت هيچ هزينه اي ملك خود را تخليه كند. به طور مثال تغييراتي كه به اصل بنا لطمه وارد و يا چيزي به آن اضافه كند از مصاديق تعدي و تفريط به شمار مي‌رود، و باعث تخليه محل بدون پرداخت حق سرقفلي خواهد شد. البته در مواردي كه تغييرات به اصل بنا لطمه اي وارد نكند و منجر به استفاده بهتر و راحت تر مستاجر از ملك شود، تعدي و تفريط محسوب نخواهد شد.

۴. عدم پرداخت اجاره بها توسط خريدار سرقفلي

يكي ديگر از مواردي كه موجب از بين رفتن حق سرقفلي مي‌شود تاخير در پرداخت اجاره بها است.طبق قانون در صورت عدم پرداخت اجاره بها، مالك سرقفلي موظف است در نهايت تا دهم ماه بعد اجاره خود را پرداخت كند،در غير اين صورت مالك مي‌تواند با مراجعه به مراجع قضايي براي مستاجر اظهارنامه ارسال كند و اگر پس از دو بار ارسال اظهار نامه اجاره بها پرداخت نشود، مالك اين حق را خواهد داشت حكم تخليه ملك را به صورت قانوني دريافت كند.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...

ساعات كار كارمندان دولت 44 ساعت در هفته است و تنظيم و ترتيب ساعات كار ادارات با پيشنهاد سازمان مديريت و تصويب هيات وزيران تعيين مي‌شود و تغيير ساعت كار كارمندان در موارد ضروري با رعايت سقف مذكور با سازمان مديريت و برنامه ريزي است.

تعيين ساعت كار كاركنان دولت يكي از موضوعاتي است كه براي خيلي از مردم به خصوص كارمندان ايجاد سؤال كرده است. دولت عهده دار تعيين و تنظيم ساعات كار كارمندان است و مصالح و نظم عمومي جامعه ايجاب مي‌كند كه ساعت كار براي عموم تعيين و به شكل مناسب اطلاع رساني شود. در ادامه با مجله دلتا همراه باشيد.

ساعت كار طبق قانون كار

مطابق ماده ۸۷ قانون مديريت خدمات كشوري ساعات كار كارمندان دولت ۴۴ ساعت در هفته است و تنظيم و ترتيب ساعات كار ادارات با پيشنهاد سازمان مديريت و تصويب هيات وزيران تعيين مي‌شود و تغيير ساعت كار كارمندان در موارد ضروري با رعايت سقف مذكور با سازمان مديريت است. شايان ذكر است كه در سال ۱۳۹۰ دولت براساس قانون براي كنترل منابع آلوده كننده هوا اقدام به كنترل تردد وسايل نقليه و به تبع آن كاهش ساعات كار ادارات شهر تهران كرده است. بنابراين اصل براين است كه فقط در شرايط خاص نظير آلودگي هوا و تغييرات جوي دولت مي‌تواند ساعت هاي كاري را براي مقطع زماني مشخص به صورت موقت كم و زياد كند و با بازگشت شرايط جوي به حالت عادي ساعت هاي كاري نيز بايد به همان ميزان كه در قانون آمده برگردانده شود.

نقش دولت در تعيين ساعت كار كاركنان چيست؟

كارمندان مي‌توانند با موافقت دستگاه هاي اجرايي، ساعات كار خود را تا يك چهارم ساعت كار روزانه يعني حداكثر ۱۱ ساعت كاهش دهند و ميزان حقوق و مزايا و نحوه محاسبه سوابق خدمت اين قبيل كارمندان متناسب با ساعات كار آنان تعيين خواهد شد. همچنين طبق قانون، دستگاه هاي اجرايي مي‌توانند در موارد خاص با موافقت هيات وزيران و رعايت سقف ساعات كار با توجه به شرايط جغرافيايي و منطقه اي و فصلي ساعات كار خود را به ترتيب ديگري تنظيم كنند.

علاوه بر آن كليه دستگاه هاي اجرايي استاني موظفند ساعات كار خود را در ۶ روز هفته تنظيم كنند. شايان ذكر است كه هر يك از دولت ها بر اساس مصالح و با توجه به شرايط ساعات كار كاركنان خود را تنظيم مي‌كنند. با وجود اين بايد اين تغييرات با رعايت سقف ساعات كار و مقتضيات اجتماعي باشد. به عنوان مثال دولت قبل به دليل بحث آلودگي هوا در مقطعي ساعات كار كاركنان را تغيير داد. بنابراين اقدام دولت به تعيين ساعات كار منطبق با اختيارات و ضوابط قانوني است اما نكته اي كه وجود دارد اين اختيار براي تهران به صورت مستقيم توسط هيات دولت به اجرا گذاشته مي‌شود و در استان ها اين اختيار به استانداري ها داده شده است.

مطابق قانون مديريت خدمات كشوري هر يك از دستگاه هاي اجرايي مي‌توانند در موارد خاص با موفقيت هيأت وزيران و رعايت سقف ساعات كار با توجه به شرايط مختلف، ساعات كار خود را به گونه اي ديگر تنظيم كنند و اين امر تأثيري در اختيارات مربوطه ندارد. بنابراين مهم ترين اصل در چنين مواردي ارائه خدمات عمومي به افراد و تعطيل نشدن اين گونه خدمات است.

آيا دوركاري هم شامل ساعت كار مي‌شود؟

طبق قانون مديريت خدمات كشوري ۴۴ ساعت كار در هفته به مفهوم الزام به حضور فيزيكي كاركنان ادارات در محل كار نيست بلكه دوركاري را نيز شامل مي‌شود. همچنين بروز مشكلاتي مانند ترافيك و آلودگي هوا از علل و دلايل كاهش ساعات كار در تهران بوده است در نهايت ديوان عدالت اداري در راي خود اقدام دولت را در كاهش ساعات اداري قانوني اعلام كرده است.

نكات حقوقي مهم در مورد ساعت كار كاركنان

۱. هرگونه تغيير در ساعات اداري بايد با توجه به اختيارات قانوني انجام شود.

۲. مسئوليت تعيين ساعات كار كارمندان، هيات وزيران يا مراجع مورد نظر اين نهاد است

۳. در بخش كارگري مقررات تعيين ساعات كار، طبق مقررات كارگاه هاي بخش خصوصي يا همان كارگاه ها است.
۴.دولت ها علاوه بر تعيين ساعات كار مي‌توانند براي مباحث آلودگي هوا يا موارد ديگري ساعات كار را كاهش يا افزايش دهند.

۵. هر يك از افراد حقيقي و حقوقي و از جمله قضات دادگاه ها مي‌توانند ضمن مراجعه به ديوان عدالت اداري نسبت به تعيين ساعات كار درخواست رسيدگي كنند.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا ...

طبق قانون مواردي هستند كه مانع از انتقال ارث به برخي از افراد مي‌شوند.

تقسيم ارث يكي از طرق مالكيت است كه قانون مدني به دقت درباره آن تعيين تكليف كرده ‌است. به گزارش مجله دلتا كسي كه فوت مي‌كند و ارث به جا مي‌گذارد را موَّرِث و بازماندگاني كه از او ارث مي‎برند را وارث مي‌گويند.

تاثير زمان فوت طبق قانون ارث

گاهي تاريخ فوت دو نفر كه طبق قانون از يكديگر ارث مي‌برند، مبهم و نامعلوم است. به طور مثال پدر و پسري در يك تصادف فوت كرده ‌اند و مشخص نيست كدام يك زودتر فوت شده است. بنابراين در خصوص تاثير زمان فوت بايد قائل به تفكيك شد.

۱. تاريخ فوت هر دو نفر نامشخص است.
۲. تاريخ فوت يكي معلوم و تارخ فوت ديگري نامعلوم است.
فرض اول؛ اگر تاريخ فوت افرادي كه از يكديگر ارث مي‌برند نامشخص باشد يعني معلوم نباشد كدام يك زودتر فوت كرده اند، افراد مذكور از يكديگر ارث نمي‌برند. مگر اينكه علت فوت غرق شدن يا هدم (زير آوار ماندن يا خراب شدن بنا) باشد. مثلا پدر و پسري كه براي نجات فردي به دريا رفته ‌و ديگر برنگشته ‌اند، در اين مثال وراث آن ها از اشخاص متوفي ارث مي‌برند چون علت فوت غرق شدن است هرچند تاريخ فوت معلوم نيست.
فرض دوم؛ دو نفر كه از يكديگر ارث مي‌برند، تاريخ فوت يكي معلوم و تاريخ فوت ديگري نامعلوم است، در اين فرض فردي كه تاريخ فوتش نامعلوم است، از ديگري ارث مي‌برد. مثلا پدر و پسري كه در تصادف به بيمارستان منتقل مي‌شوند، و كسي نمي‌داند كه پدر چه ساعتي فوت شده، يعني قبل از انتقال به بيمارستان يا بعد از آن بوده است. در حالي‌ كه تاريخ فوت پسر در بيمارستان ثبت شده است.

تقسيم ارث و موانع آن

طبق قانون ارث برخي موارد مانع از انتقال ارث مي‌شوند كه عبارتند از: كفر، لعان، قتل، زنا و بردگي
لعان؛ اگر فردي منكر رابطه پدر و فرزندي شود، يعني بگويد اين فرزند من نيست و به همسرش نسبت زنا دهد( رابطه جنسي نامشروع) در اينصورت زن و شوهر از يكديگر و پدر و فرزند از يكدگر ارث نمي‌برند. در واقع لعان موجب از بين رفتن زوجيت مي‌شود و زن و شوهر نسبت به يكديكر براي هميشه نامحرم محسوب مي‌شوند. اگر پدر بعداً رابطه پدر و فرزندي را بپذيرد باز هم پدر از فرزند ارث نمي‌برد ولي در اين ‌صورت فرزند از پدر ارث مي‌برد. لعان قوانين و مقررات خاصي دارد به اين صورت كه مرد به دادگاه مراجعه و فرزند خود را نفي مي‌كند كه البته امروزه اين عمل صورت نمي‌گيرد.

كفر؛ كافر از مسلمان ارث نمي‌برد. اگر متوفي مسلمان باشد ولي خويشاوندان وي كافر باشند، از او ارث نمي‌برند. اگر شخص فوت شده كافر باشد و يك وارث مسلمان داشته باشد، ارث او به وارثان كافر نمي‌رسد.
قتل؛ طبق ماده ۴۵۱ قانون مجارات اسلامي، در صورتي ‌كه قاتل جزء وراث مقتول باشد و قتل عمدي باشد، قاتل از اموال و ديه مقتول ارث نمي‌برد و اگر قتل خطاي محض يا شبه عمدي باشد فقط از ديه ارث نمي‌برد.
طفل متولد از زنا؛ طفل متولد از زنا(رابطه جنسي نامشروع)، از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمي‌برد.
بردگي؛ در صورت برده بودن وارث يا مورث (متوفي) از يكديگر ارث نمي‌برند. مگر اينكه ورثه فقط يك نفر باشد، كه در اين صورت برده از اموالي كه از متوفي باقي مانده است، خريداري و آزاد و مابقي ارثيه به او داده مي‌شود.

آتش سوزي يكي از حوادثي است كه ممكن است هر لحظه رخ بدهد بنابراين بيمه كردن ساختمان در برابر آتش سوزي از مهم‌ ترين وظايف مدير ساختمان است. مدير ساختمان بايد بر اساس متراژ هر واحد سهم هر واحد را در بيمه آتش سوزي مشخص كرده و ساختمان را در برابر اين حادثه بيمه كند.

مدير ساختمان توسط هيئت مديره انتخاب شده و وظايف خود را به انجام مي‌رساند. او شخص مورد اعتماد و منتخب ساكنان ساختمان است. در اين نوشتار وظايف و اختيارات مدير ساختمان بر اساس قانون تملك آپارتمان ها بررسي شده است. با مجله دلتا همراه باشيد.

حقوق و مزاياي مدير ساختمان

• اگر مدير ساختمان خارج از ساكنين باشد بايد طبق قرارداد حق الزحمه دريافت كند و اين قرارداد طبق قوانين كار كشور است. در اين صورت هيئت مديره ساختمان در نقش كارفرما و مدير در نقش كارگر است و حداقل حقوق پايه وزارت كار + بيمه و مزايا و.. دريافت مي‌كند.
• اگر مدير ساختمان از داخل ساكنين باشد و قرارداد كار مانند يك شخص خارج از ساختمان كه در فوق اشاره شد داشته باشد داراي حقوق و مزايا طبق قرارداد منعقده و تابع قوانين كار است.
• اگر مدير ساختمان مستقيم از طرف ساكنين انتخاب شود و هيچ گونه قراردادي منوط به مزد و مزايا بين ايشان تنظيم نشود و فقط صورتجلسه انتخاب مدير تهيه شود مدير ساختمان به طور قانوني مجاز به برداشت هيچ گونه مبلغي تحت هيچ عنواني نيست. ولي بين ساكنين ساختمان عرف شده است كه مدير ساختمان در ساختمان هاي كم واحد فقط مي‌تواند حق شارژ ثابت پرداخت نكند. شايان ذكر است كه اگر در صورتجلسه ساختمان حق الزحمه قيد شده باشد و پايين تر از حداقل حقوق وزارت كار باشد، اين اشاره به معناي قرارداد كار نيست و از قوانين كار پيروي نمي‌كند. بنابراين مدير، به عنوان مسئول ساختمان شناخته مي‌شود و كماكان در مقابل خطرات و حوادث در ساختمان مسئول است.

وظايف مدير ساختمان

۱.محاسبه مقدار شارژ ماهانه هر واحد؛

مدير يا مديران ساختمان بايد شارژ ماهانه هر واحد را محاسبه كرده و از مالكين درخواست كنند تا شارژ را در اولين فرصت پرداخت كنند. مقدار شارژ ماهانه هر واحد با روش‌ هاي مختلفي مانند محاسبه بر اساس نفرات، متراژ واحد، شارژ ثابت و شارژ متغير محاسبه مي‌شود و يا مي‌تواند با تركيبي از اين روش ها شارژ ماهانه هر واحد را محاسبه و دريافت كند.

۲.رسيدگي به اعتراض ساكنين؛

در صورتي كه هر يك از ساكنين نسبت به روش اجرايي مدير يا هيئت مديره اعتراضي داشته باشد مي‌تواند به مدير مراجعه كند و مدير موظف است كه به اعتراضات او توجه كرده و او را نسبت به روش اجرايي خود قانع كند. براي مثال يكي از قوانين ساختمان، دريافت شارژ ماهانه از ساكنين است. فرقي نمي‌كند ساكنان به طور دائم در ساختمان حضور داشته باشند يا حضور نداشته باشند. اما ممكن است كه يكي از مالكان نسبت به اين قانون معترض باشد كه چرا در صورت عدم حضور در منزل همچنان بايد شارژ ماهانه را پرداخت كند. در اين موارد مدير موظف است كه به اعتراض مالك رسيدگي كند و در صورت صلاحديد وضعيت، بايد شارژ ماهانه خدمات عمومي ساختمان را از او دريافت كند.

۳.بيمه كردن ساختمان در برابر آتش سوزي؛

آتش سوزي يكي از حوادثي است كه ممكن است هر لحظه رخ بدهد بنابراين بيمه كردن ساختمان در برابر آتش سوزي از مهم‌ ترين وظايف مدير ساختمان است. مدير ساختمان بايد بر اساس متراژ هر واحد سهم هر واحد را در بيمه آتش سوزي مشخص كرده و ساختمان را در برابر اين حادثه بيمه كند. در صورت بروز آتش سوزي در يك ساختمان بيمه نشده، مدير ساختمان موظف به پرداخت خسارت به مالكين و ساكنين ساختمان است.

۴.اطلاع رساني تصميمات صورت جلسات به افراد غايب در جلسه؛

مدير ساختمان موظف به ارسال فكس يا ايميل و … به ساكنين و مالكين ساختماني است تا در زمان و مكان مشخص شده در جلسه حضور داشته باشند ولي برخي از ساكنان و مالكان ممكن است كه بنا به دلايلي در جلسه حضور پيدا نكنند. و چون همه ساكنان و مالكان بايد از تصميمات مجمع عمومي آگاه شوند بنابراين مدير يا مديران بايد تصميمات مجمع عمومي را به افراد غايب در جلسه اطلاع رساني كند. مدير موظف است كه حداكثر ۱۰ روز بعد از جلسه، تصميمات گرفته شده را به اعضايي كه در جلسه حضور نداشتند اطلاع رساني كند.

۵.ارائه رسيد تسويه حساب هزينه‌ هاي ساختمان؛

زماني كه مالكي قصد انتقال واحد ساختماني خود را داشته باشد، بايد كليه اسناد تسويه هزينه‌ هاي ساختماني را به دفترخانه اسناد رسمي تسليم كند. و اين اسناد بايد به تاييد و امضاي مدير ساختمان نيز رسيده باشد. فقط در اين صورت اسناد معتبر بوده و صحت دارند.

اختيارات مدير ساختمان در صورت عدم پرداخت شارژ

در صورتي كه مالكي حق شارژ ساختمان را پرداخت نكرده باشد، مدير ساختمان موظف است به او ابلاغيه‌ اي ارسال كند و وي را نسبت به بدهكاري خود مطلع كند. اظهار نامه بايد در فرم‌ هاي مخصوص دادگاهي و در سه نسخه تهيه و در دبيرخانه دادگاه به ثبت برسد و مامور دادگاه ابلاغيه را به مالك بدهكار ابلاغ كند. بنابراين اطلاع رساني بدهي مالك از طريق نامه يا معرفي او به سايرين در برد ساختمان اعتبار قانوني ندارد و در دادگاه قابل استناد نيست. در اين موارد مالك بدهكار موظف است كه در مدت ۱۰ روز بعد از دريافت اظهارنامه، بدهي خود را پرداخت كند. در صورتي كه مالك بدهكار بدهي خود را در مدت مذكور پرداخت نكند، مدير مي‌تواند خدمات تاسيساتي مربوط به واحد بدهكار را قطع كند. به طور مثال مي‌تواند آب، برق و گاز واحد بدهكار را قطع كند تا وي مبلغ بدهي خود را به مدير ساختمان پرداخت كند. البته لازم به ذكر است كه مدير ابتدا بايد اظهارنامه را ابلاغ كند و در صورت عدم توجه مالك، خدمات تاسيساتي واحد او را قطع كند، زيرا در غير اين صورت مالك مي‌تواند نسبت به وضع پيش آمده معترض باشد.

با اينكه قوانين و مقررات كشورهاي مختلف در خصوص اعتبار گذرنامه متفاوت است، اما گذرنامه ها معمولا بايد حداقل 6 يا 7 ماه اعتبار داشته باشند. در واقع قوانين كشورها در اين خصوص متفاوت است و افراد براي سفر به خارج از كشور ملزم به رعايت اين قوانين هستند.

گذرنامه يا پاسپورت يكي از مهم ترين مدارك هويتي رسمي افراد است كه هر كشوري براي شهروندان خود صادر مي‌كند. در واقع گذرنامه براي ورود به كشورهاي ديگر لازم است. در تمام پاسپورت ها در كل دنيا قوانين و مقررات يكسان است. به طور مثال مشخصاتي مانند نام و نام خانوادگي، تاريخ تولد، محل تولد، جنسيت، تاريخ پاسپورت، شماره پاسپورت و تاريخ انقضا در همه آن ها ذكر مي‌شود. در مجله دلتا به بررسي نكاتي درباره گذرنامه پرداخته شده كه دانستن آن ها مفيد و كاربردي خواهد بود.

حداقل اعتبار گذرنامه براي ورود به كشور

يكي از سوالاتي كه گاهي پرسيده مي‌شود اين است كه چرا بايد گذرنامه اعتبار داشته باشد؟ يا چرا مانند شناسنامه مدت اعتبار آن براي تمام عمر نيست؟ در زير مهم ترين دلايل دائمي نبودن اعتبار گذرنامه توضيح داده شده است:

1. عكس روي گذرنامه بايد شبيه زمان حال افراد باشد زيرا به دليل گذر زمان و افزايش سن، چهره افراد تغيير مي‌كند بنابراين بايد عكس روي پاسپورت عوض شود.
2. ممكن است پاسپورت افراد در زمان كودكي روي پاسپورت مادر يا پدر آن ها وجود داشته باشد، ولي در بزرگسالي لازم است كه پاسپورت مخصوص به خود را داشته باشند.
3. زماني كه وضعيت تاهل اشخاص تغيير مي‌كند، اين تغييرات بايد در پاسپورت ذكر شود.
4. وقتي كسي به خارج از كشور سفر مي‌كند، در صفحات گذرنامه وي مهر خروج و ورود خورده مي‌شود. و اين امر به مرور زمان باعث مي‌شود كه صفحات تمام شوند و به همين دليل پاسپورت جديد لازم مي‌شود.

تمديد پاسپورت

با اينكه قوانين و مقررات كشورهاي مختلف در مورد اعتبار گذرنامه متفاوت است، اما گذرنامه ها معمولا بايد حداقل ۶ يا ۷ ماه اعتبار داشته باشند. در هر حال همانطور كه ذكر شد قوانين كشورها در اين خصوص متفاوت است و افراد براي سفر به خارج از كشور ملزم به رعايت اين قوانين هستند. پس بهتر است افراد پيش از اقدام به خريد بليط، ابتدا از اعتبار گذرنامه‌ خود مطمئن شوند. مدارك لازم براي تمديد گذرنامه در خارج از كشور عبارتند از:

• تكميل فرم صدور گذرنامه
• ارائه اصل گذرنامه فعلي
• فتوكپي صفحه‌ هاي دو، سه و نيز صفحه داراي آخرين مهر خروج
• ارائه اصل شناسنامه جمهوري اسلامي ايران و يك سري فتوكپي از كليه صفحات (شناسنامه افراد بالاي ۱۵ سال بايد عكس‌دار باشد.)
• عكس بيومتريك

مراحل دريافت گذرنامه موقت

افراد براي دريافت گذرنامه موقت بايد به پليس + ۱۰ مراجعه كنند و گواهي مربوط به تقاضاي خود را ارائه دهند و مبلغي به عنوان وثيقه بگذارند. به عنوان مثال دانشجويان مي‌توانند با ارائه مدرك اشتغال به تحصيل، براي مدت زماني كه در سفر هستند، پاسپورت موقت دريافت كنند. اگر شخص دانشجو نباشد و يا گواهي مبني بر اينكه از نظر قانوني مجاز به خروج از كشور و سفر است، نداشته باشد نمي‌تواند از پاسپورت موقت استفاده كند.

رضايتنامه براي خروج همسر و فرزند از ايران

فرزندان زير ۱۸ سال و زناني كه قصد دارند گذرنامه جداگانه دريافت كنند، براي خروج از ايران نياز به رضايتنامه پدر يا شوهر خود را دارند. براي اين كار بايد مداركي از جمله اصل گذرنامه با امضاي پدر، اصل شناسنامه يا گذرنامه همسر و قبض پرداخت هزينه آن را در اختيار داشته باشند. زماني كه اين مدارك تكميل شد، اين افراد مي‌توانند با گذرنامه صادر شده هر زمان كه بخواهند از كشور خارج شوند.

ممنوع الخروج بودن

يكي از اقداماتي كه افراد قبل از تهيه گذرنامه بايد از آن آگاهي پيدا كنند موضوع ممنوع الخروجي است. افراد در شرايطي مانند داشتن بدهي، متهم شدن به جرم و … ممكن است كه از كشور ممنوع الخروج شوند. به همين دليل زماني كه شخصي تصميم به سفر و خروج از كشور مي‌گيرد اولين اقدام اين است كه بداند ممنوع الخروج است يا خير.

قرار دادن تابلوي پارك ممنوع جرم است؟ مجازات دستكاري كردن كيلومتر شمار خودرو چيست؟ كنجكاوي در تلفن همراه ديگران جرم است؟ سه سؤال حقوقي كه در مجله دلتا به آن ها با توجه به قانون پاسخ داده شده است.

گاهي به طور روزمره با مسائلي مواجه شويم كه اين پرسش در ذهن ايجاد مي‌شود كه راهكار حقوقي اين قضيه چيست و اصلا قانونگذار در اين خصوص چه نظري دارد. ما در مجله دلتا سعي كرديم كه به برخي از اين موضوعات از منظر حقوقي بپردازيم. پس در ادامه با سه سؤال حقوقي كه در اين نوشتار پاسخ داده شده است با ما همراه باشيد.

پاسخ به سه سؤال حقوقي ؛

۱. قرار دادن تابلوي پارك ممنوع جرم است؟

بعضي از افراد گمان مي‌كنند كه جلوي درب مغازه يا خانه آن‌ ها ملك خصوصي‌ است و به همين دليل با نصب تابلوي پارك ممنوع اجازه نمي‌دهند كه كسي بتواند در آن محل پارك كند. اما قرار دادن موانع در كوچه و خيابان و بستن راه پارك خودرو‌ها توسط ساكنان آن منطقه از نظر قانون جرم به حساب مي‌آيد و مجازات دارد. در واقع شخص مي‌تواند تابلوي پارك ممنوع يا تهديد به پنچري چرخ خودرو را فقط روي درب پاركينگ خانه يا محل كار خود، قرار دهد. در غير اين صورت مجرم است و مي‌توان عليه او در دادسرا شكايت كرد. و در قانون براي آن مجازات حبس در نظر گرفته شده است.

طبق قانون مدني هيچ‌ كس نمي‌تواند كوچه و خيابان‌ هايي كه بن‌ بست يا مسدود نيست را تحت تملك و اختيار خود قرار دهد. همان طور كه عنوان شد مسدود كردن كوچه و خيابان جرم و در قانون براي آن مجازات تعيين شده است. در نتيجه، قرار دادن موانع از سوي افراد در كنار كوچه و خيابان و به طور كلي جلوگيري از پارك خودروهاي ديگر، نقض حقوق شهروندي است اما بايد دانست كه اين ممنوعيت دو استثناء دارد:

1. پارك كردن خودرو مقابل پاركينگ چه خانه باشد و چه مغازه ممنوع است.
2. كليه فضاي داخل كوچه متعلق به ساكنان كوچه است. بنابراين پارك كردن خودروي افرادي كه ساكن آن كوچه نيستند از نظر قانوني ايراد دارد.

۲. كم كردن كيلومتر شمار خودرو چه مجازاتي دارد؟

برخي از افراد به دليل جرمي كه مرتكب شده اند كيلومتر شمار خودرو خود را دستكاري مي‌كنند. اين افراد گمان مي‌كنند كه با اين كار مي‌توانند پليس را فريب دهند، اما توجه به اين نكته ضروري است كه دستكاري كردن كيلومتر شمار جرم محسوب مي‌شود و در مواردي حتي براي فرد مجازات حبس در نظر گرفته شده است. لازم به ذكر است اگر راننده‌ وسيله نقليه، به عمد كيلومتر شمار خودرو خود را تغيير دهد به دليل اين كه موجب مي‌شود كه حركت ماشين كمتر از سرعت واقعي آن باشد، لذا در قانون براي فرد متخلف مجازات در نظر گرفته شده است.
فردي متخلف براي بار اول به حبس از ۱۰ روز تا ۲ ماه يا جزاي نقدي از ۵۰ تا ۵۰۰ هزار ريال يا هر دو مجازات محكوم مي‌شود و در صورت تكرار حبس او به ۲ تا ۶ ماه مي‌رسد.

۳. كنجكاوي در تلفن همراه ديگران جرم است؟

يكي از سه سؤال حقوقي ، در ارتباط با كنجكاوي كردن در تلفن همراه ديگران است. اين عمل علاوه بر اينكه ناپسند است، مجازات‌ هاي قانوني هم براي فرد در پي دارد. بر اساس قانون جرائم رايانه‌ اي، مجازات كنجكاوي كردن در تلفن همراه ديگران جرم تلقي شده و عنوان شده كه اگر فردي بدون اجازه صاحب تلفن همراه، در تلفن او كنجكاوي كند، به حبس از ۹۱ روز تا ۱ سال يا جزاي نقدي از ۵ ميليون ريال تا ۲۰ ميليون ريال يا هر دو مجازات محكوم خواهد شد. قانون‌گذار نسبت به حفظ اطلاعات شخصي افراد بسيار حساس و سخت‌ گير است. به همين دليل دسترسي بدون اجازه به اطلاعات شخصي افراد صريحا جرم محسوب مي‌شود. البته در صورتي كه فردي شخصا اجازه دهد تا ديگري از تلفن همراه او استفاده كند، جرمي اتفاق نيافتاده است، اما اگر فرد خاطي از طريق هك كردن بخواهد به اطلاعات ديگري دسترسي پيدا كند، مجازات مقرر را بايد طي كند. البته اين مجازات فقط براي كنجكاوي و پايش در تلفن‌ هاي همراه نيست و در صورت ورود در سيستم رايانه‌ اي افراد و خارج كردن اطلاعات از آن بدون كسب اجازه، باز هم فرد خاطي مشمول مجازات مذكور خواهد شد.

اعاده در لغت به معناي باز گرداندن است و اعاده حيثيت، يعني باز گرداندن وضعيت و حالت افرادي كه به دليل مطرح كردن شكايت واهي و خلاف حقيقتي كه نسبت به آن ‌ها رخ داده و باعث شده موقعيت اجتماعي و حيثيت آن ‌ها در جامعه پايين بيايد يا از بين برود، به حالت سابق خود برگردد.

گاهي افراد به دلايل مختلف و با طرح ادعاي واهي و با سوء نيت نسبت به افراد ديگر اقدام به طرح شكايت مي‌كنند و با تهمت و افترا عليه ديگران حيثيت و آبروي اشخاص را زير سوال مي‌برند. به گزارش مجله دلتا در چنين مواردي افرادي كه مورد تهمت و افترا قرار گرفته اند مي‌توانند ادعاي شرف كنند كه در واقع همان اعاده حيثيت است كه قانونگذار بيان كرده است.

اعاده حيثيت چيست؟

اعاده در لغت به معناي باز گرداندن است و اعاده حيثيت، يعني باز گرداندن وضعيت و حالت افرادي كه به دليل مطرح كردن شكايت واهي و خلاف حقيقتي كه نسبت به آن ‌ها رخ داده و باعث شده موقعيت اجتماعي و حيثيت آن ‌ها در جامعه پايين بيايد يا از بين برود، به حالت سابق خود برگردد. زيرا علاوه بر اينكه جان و اموال مردم مورد حمايت قانونگذار قرار گرفته است، حيثيت و آبروي آن ‌ها نيز در نظر قانونگذار مورد حمايت است، و به همين دليل تعرض و تعدي به آن موجب برخورد قانوني است؛ بنابراين فردي كه در اثر تهمت دروغين و ادعاي خلاف واقع ديگري آبروي خود را از دست بدهد، تلاش مي‌كند تا در افكار عمومي يا در جمع خاصي اين آبرو مجدداً احيا شود و با اثبات بي گناهي خود، موقعيت اجتماعي خود را تا حد امكان به حالت قبل برگرداند.

نحوه طرح شكايت اعاده حيثيت

اعاده حيثيت مربوط به باز گرداندن اعتبار معنوي اشخاص است كه از طريق اقدام به تعقيب كيفري شخص مفتري (شخصي است كه با مطرح كردن شكايت غير واقعي باعث هتك حيثيت و از بين رفتن آبروي ديگري شده است) حاصل مي‌شود. به عنوان مثال فردي به همسايه خود اتهام سرقت از منزل مي‌زند، ولي بعد از رسيدگي قضايي معلوم مي‌شود همسايه بي گناه است و سارق شخص ديگري است. در چنين شرايطي همسايه بعد از اثبات بي گناهي خود مي‌تواند مطابق ماده قانون، تحت عنوان مفتري شخص شاكي را تعقيب كند. در بيشتر موارد در اين خصوص شخص با طرح شكايت افترا در دادسرا تقاضاي تحقيق، تعقيب و محكوميت مفتري را مي‌كند. در پي شكايت همسايه، مفتري (افترا زننده) به دادگاه احضار شده و چنانچه دفاعي داشته باشد بيان مي‌كند، و در نهايت در صورتي كه شاكي (زيان ديده) بتواند سوء نيت مفتري را اثبات كند، قرار مجرميت و بعد از آن كيفر خواست صادر و پرونده براي رسيدگي به اتهام، به دادگاه جزائي ارسال مي‌شود.

مجازات مفتري (افترا زننده) در قانون

با اثبات سوء نيت شاكي و مشخص شدن اين امر كه افترا زننده، قصد ضرر رساندن به ديگري را داشته است، جرم افترا محقق شده و مفتري به مجازات آن كه يك ماه تا يك سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق يا يكي از آن‌ ها حسب مورد و با توجه به موضوع پرونده، محكوم خواهد شد.

بايد توجه داشت كه صرف اين كه فردي عليه ديگري اقدام به طرح شكايت كيفري كند، موجب نمي‌شود تا در صورت عدم پيروزي در دعوا، طرف مقابل بتواند وي را به عنوان مفتري تحت تعقيب قرار دهد؛ زيرا در اين صورت بايد بعد از هر شكايت كيفري كه منجر به نتيجه نشود، منتظر طرح شكايت افترا باشيم. بنابراين صرفا فردي را مي‌توان به جرم مفتري تحت تعقيب قرار داد كه وي با سوء نيت و به قصد هتك حرمت و شخصيت ديگري امري را كه جرم محسوب مي‌شود به وي نسبت داده باشد.