Delta Law

بر اساس قانون تحت شرایط خاصی حضانت فرزند از مادر به پدر می‌رسد.

در قانون حضانت و نگهداری طفل حق و تکلیف قانونی پدر و مادر است؛ اما در صورت طلاق مسئله حضانت با یکی از والدین مطرح می‌‎شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موضوع حضانت فرزند در صورت ازدواج مادر می‌پردازیم.

حضانت فرزند در صورت ازدواج مادر

به استناد ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی در صورتی‌ که مادر ازدواج کند، حضانت فرزند با پدر است. در این ماده آمده اگر مادر در مدتی که حضانت طفل را به عهده دارد مبتلا به جنون شود یا با فرد دیگری ازدواج کند، حق حضانت با پدر خواهد بود، البته تحت شرایط خاصی هم حضانت با مادر خواهد بود.

ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی می‌گوید هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در‌ معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل (نزدیکان) یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل‌ مقتضی بداند، اتخاذ کند.

اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر و قمار، اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا، ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی، سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی‌گری و قاچاق، تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است.

حال در صورتی که پدر بنا به شرایط فوق صلاحیت نداشته باشد، حضانت با مادر خواهد ماند.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در خصوص جدایی یا طلاق زن و مرد ممکن است مطرح شود این است که حضانت فرزند بر عهده کیست؟

پس از جدایی والدین از یکدیگر فرزندان تا زمانی که خود قدرت انتخاب ندارند و یا سن آن‌ها رسمیت قانونی نداشته باشد بنابر نظر دادگاه می‌بایست تحت حضانت یکی از والدین قرار بگیرد. این مورد می‌تواند با توجه به شرایط متغیر باشد؛ اما زمانی که فرزندان خودشان توانایی تصمیم گیری درباره چگونگی ادامه زندگی خود داشته باشند دادگاه و قانون این حق را به آن‌ها خواهد داد که خودشان انتخاب کنند، که می‌خواهد برای ادامه زندگی تحت حضانت چه کسی باشند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی حضانت فرزند بعد از سن قانونی می‌پردازیم.

حضانت تا چه سنی می‌تواند وجود داشته باشد؟

حضانت به معنای نگهداری فرزند تا هر زمان که او به سنی برسد که توانایی زندگی بدون حمایت دیگران داشته باشد و نیازهای روحی و روانی روانی او در کنار آن فردی که حضانت او را برعهده دارد برطرف شود. اگر نیاز به تعیین کسی که حضانت فرزند می‌بایست برعهده داشته باشد قبل از سن هفت سالگی وجود داشته باشد؛ در هرصورت، به جز در مواردی که می‌توان با توسل به آن‌ها حق حضانت را سلب کرد، فارغ از جنسیت فرزندان بر عهده مادر خواهد بود. پس از این سن تا سن ۹ سالگی حق حضانت فرزند دختر بر عهده پدر و فرزند پسر نیز تا سن ۱۵ سالگی برعهده کسی خواهد بود که خود فرزند انتخاب کند. این مورد تعیین حضانت فرزندان تنها در شرایط طلاق و جدایی رخ نخواهد داد در شرایط مختلفی ممکن است که والدین در کتار یکدیگر زندگی نکنند که در آن شرایط این مورد می‌تواند مورد بحث قرار بگیرد.

حضانت فرزند بعد از سن قانونی

در مسائل دینی سن قانونی سنی به حساب می‎‌آید که به صورت کلی سن بلوغ بوده و این سن از سن مورد تایید که هجده سال است؛ کمتر است، بنابراین با استناد به ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی و هم چنین رای وحدت رویه در هیات عمومی دیوان عالی کشور، هنگامی که کودک به سنی که بر اساس شرع بالغ به حساب می‌آید رسیده باشد؛ می‌تواند از آن سن به صورت قانونی برای انتخاب و تعیین حضانت خود استفاده کند پس از ۹ سال قمری برای دختران و پس از ۱۵ سال قمری برای فرزندان پسر این حق به آن‌ها داده خواهد شد تا تصمیم بگیرند با چه کسی به زندگی خود ادامه دهند. این انتخاب می‌تواند بین یکی از والدین آن‌ها باشد یا تصمیم برای ادامه زندگی با یکی از اجداد در صورت امکان باشد. رسیدن فرزندان به سنی که خودشان می‌توانند انتخاب کنند که با چه کسی زندگی کنند؛ منافاتی با ملاقات طرف دیگر ذی نفع در حضانت آن‌ها ندارد و می‌توان با ارائه درخواست برای ملاقات آن‌ها به دادگاه و اعلام شرایط مورد نظر برای ملاقات این حق را طلب کند و این سن و قدرت تصمیم گیری فرزندان، نمی‌تواند مانع از داشتن این حق آنان باشد. دادگاه نیز با توجه به مصلحت کودک هم‌چنان حکم و نظر خود را درباره این کار اعلام خواهد داشت.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر حضانت فرزند قبل از طلاق را مطالعه کنید.

با مجله حقوقي دلتا همراه باشيد

یکی از راهکارهای قانون برای سپردن حضانت به یکی از والدین، سن فرزندان است. سن حضانت فرزند دختر و پسر متفاوت است.

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در خصوص جدایی یا طلاق زن و مرد ممکن است مطرح شود این است که حضانت فرزند بر عهده کیست. اهمیت این امر یعنی لزوم حمایت از کودکان برای جلوگیری از آسیب رسیدن به آن‌ها سبب شده است که قوانینی در جهت حضانت فرزندان و حق ملاقات با فرزندان تصویب شود. گاهی زوجین این سوال را مطرح می‌کنند که آیا می‌توان حضانت فرزند را به طور دائمی گرفت؟ اصلا حضانت دائمی فرزند چیست و در صورت امکان چگونه امکانپذیر است.در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی حضانت دائم فرزند در قانون می‌پردازیم.

سن حضانت

راهکار قانون مدنی برای سپردن حضانت به یکی از والدین، سن فرزندان است. لازم است که در اینجا حضانت فرزند دختر و حضانت فرزند پسر به تفکیک مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس قانون مدنی، حضانت فرزند دختر تا سن هفت سالگی با مادر است؛ از هفت سالگی تا نه سالگی با پدر بوده و بعد از سن نه سالگی خود او می‌تواند انتخاب کند که می‌خواهد با کدامیک از والدینش زندگی کند. حضانت فرزند پسر نیز تا سن هفت سالگی با مادر است، پس از آن، تا پانزده سالگی بر عهده پدر قرار می‌گیرد بعد از رسیدن به سن پانزده سالگی خودش می‌تواند انتخاب کند که می‌خواهد با پدر زندگی کند یا با مادر.

حضانت دائم فرزند در قانون

حضانت فرزند تا رسیدن به سن بلوغ(در دختران نه سال تمام قمری و در پسران پانزده سال تمام قمری)، تعیین تکلیف شده است بعد از آن خود فرزند قادر است که انتخاب کند؛ چرا که از سن حضانت خارج شده است اما برخی این سوال را مطرح می کنند که آیا حضانت دائمی فرزند امکانپذیر است؟ در این رابطه توجه به این نکته ضروری است که ملاک دادگاه برای سپردن حضانت به والدین مصلحت کودک است، بنابراین پدر و مادر کودک به ویژه در طلاق توافقی می‌توانند بر سر این موضوع به تفاهم برسند که حضانت دائمی با یکی از آنان باشد؛ مثلا خانم با بخشیدن مهریه اقدام به این امر کند اما چون مصلحت طفل مهم‌ترین جنبه از حضانت کودک است، در صورتی که شخصی حضانت دائم فرزند را با توافق دیگری گرفته باشد و مصلحت طفل به هر دلیلی تامین نشود، طرف دیگر می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه کرده و با ارائه دلیل قانونی، از او سلب حضانت کند.

مطلب پیشنهادی: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر حضانت فرزند قبل از طلاق را مطالعه کنید.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

بعد از طلاق، ممکن است مادری که حضانت فرزند به او تعلق نگرفته، خواهان حضانت فرزند و حاضر به بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند ‌باشد.

در مواردی که ادامه زندگی مشترک میسر نیست و زن و شوهر تصمیم به طلاق می‌گیرند، بحث حضانت فرزند مطرح می‌شود. گاهی حضانت از لحاظ قانونی به مادر نمی‌رسد و به همین دلیل او حاضر به بخشیدن مهریه در قبال دریافت حضانت فرزند می‌شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی جنبه‌های مختلف بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند پرداخته شده است.

چه زمانی درباره حضانت فرزندان تصمیم گیری می‌شود؟

قبل از هر چیز باید خاطر نشان کرد که بر طبق ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف پدر و مادر است یعنی در عین حال هر کدام از پدر و مادر حق دارند حضانت دائم فرزند را داشته باشند تکلیف قانونی و شرعی هم در این خصوص دارند. با انجام طلاق و جدایی زن و مرد، موضوع نگهداری و حضانت فرزند مطرح می‌شود و برای هر یک اهمیت پیدا می‌کند، زیرا قاضی به همراه صدور حکم طلاق حضانت را مشخص می‌کند و چون زوج‌ها از یکدیگر جدا هستند و باید از فرزند نیز مراقبت شود، پس در نتیجه حضانت با یکی از آن‌ها خواهد بود و دیگری حق ملاقات دارد. بعد از طلاق، ممکن است مادری خواهان حضانت فرزند در قبال بخشیدن مهریه خود ‌باشد.

اثبات عدم صلاحیت پدر در نگهداری فرزند

باید در نظر داشت که یکی از روش‌هایی که با توسل به آن‌ها مادر می‌تواند حضانت فرزند را عهده‌دار شود، شرایطی است که مادر بتواند عدم صلاحیت پدر کودک را با توجه به مواردی که در قانون مطرح شده، اثبات کند. در این صورت وی می‌تواند حضانت فرزند را بدون بخشیدن مهریه داشته باشد. از جمله این موارد زمانی است که انحطاط و فساد اخلاقی پدر، در تربیت فرزند تاثیر منفی داشته و موجب سختی و ناراحتی برای فرزند باشد.

شرایط سلب حضانت فرزند از پدر

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
• اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
• ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی
• سو استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی‌گری و قاچاق
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

بنابراین مادر می‌تواند با وقوع و اثبات هر یک از موارد مزبور، بدون اینکه در ازای حضانت فرزند، مهریه خود را ببخشد، حضانت را دریافت کند.

بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند

در بعضی اوقات، مادر نمی‌تواند در هیچ صورتی موفق به دریافت حضانت فرزند خود شود. در این شرایط ممکن است که با مرد توافق کند که در ازای بخشیدن مهریه خود، حضانت از پدر به او منتقل شود. با توجه به توافق دو طرف این امر امکان پذیر است و زن و مرد می‌توانند بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند را از طریق دادگاه و یا دفاتر رسمی، ثبت و لازم الاجرا کنند.

مطالبه مهریه پس از بخشیدن آن در قبال حضانت

با بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، ممکن است که مادر نتواند یا نخواهد حضانت از فرزند را ادامه دهد و به دلیل ناتوانی در نگهداری فرزند خود، از دادگاه بخواهد از ادامه حضانت فرزند معاف شود. البته در صورتی که مادر به هر دلیل از حضانت فرزند خود منصرف شود و بخواهد مهریه خود را که در ازای حضانت فرزند بخشیده است مطالبه کند، از نظر قانونی امکان نخواهد داشت، زیرا بخشش مهریه در قبال دریافت حضانت فرزند طبق خواست و اراده زن بوده و فقط در صورتی قابل مطالبه خواهد بود که با رضایت شوهر باشد.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر موانع اجرای حق حضانت را مطالعه کنید.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

حضانت بر اساس قانون عبارت است از نگهداری کودکان.

زمانی که زوجین در روابط خود دچار اختلافاتی می‌شوند، مسئله حضانت فرزندان و ملاقات با آنان تبدیل به موضوعی مهم می‌شود؛ به ویژه زمانی که هنوز والدین از هم جدا نشده‌اند، به سبب اینکه معمولا حضانت با یکی از والدین است، طرف دیگر همچنان از حق ملاقات با فرزند خود برخوردار خواهد بود؛ اما در صورتی که والدین در خصوص ملاقات با فرزند به اختلاف برسند، باید به دادگاه مراجعه کنند تا دادگاه جزییات مربوط به ملاقات با فرزند قبل از طلاق را تعیین کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی حضانت فرزند قبل از طلاق می‌پردازیم.

حضانت فرزند قبل از طلاق

در قانون مدنی احکام ویژه‌ای در خصوص حضانت فرزندان مطرح شده است، اما ممکن است قبل از اینکه والدین از هم طلاق بگیرند، به دلایلی جدا از هم زندگی کنند؛ در این صورت، مسئله حضانت فرزند قبل از طلاق موضوع مهمی است. بر اساس قانون، حضانت فرزندان اعم از فرزند دختر و فرزند پسر تا سن هفت سالگی بر عهده مادر است. بعد از سن هفت سالگی حضانت تا سن بلوغ بر عهده پدر خواهد بود. سن بلوغ در دختران نه سال تمام قمری و در پسران پانزده سال تمام قمری است. بعد از اینکه فرزندان به سن بلوغ برسند، خودشان می‌توانند تصمیم بگیرند که می‌خواهند با کدامیک از والدین شان زندگی کنند.

نحوه ملاقات با فرزند قبل از طلاق

در ماده ۱۱۷۴ قانون در رابطه با زمان و مکان ملاقات با فرزند نیز چنین مقرر کرده است: تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزییات مربوط به آن در صورت اختلاف میان والدین با دادگاه است، بنابراین در صورتی که والدین در خصوص نحوه ملاقات با فرزند قبل از طلاق، مثلا زمان و مکان آن به اختلاف برسند، بایستی به دادگاه مراجعه کنند؛ در این صورت، دادگاه زمان و مکان ملاقات با کودک را تعیین می‌کند. دادگاه صلاحیت‌دار برای رسیدگی به دعوای ملاقات به فرزند قبل از طلاق، دادگاه خانواده است. به این منظور، می‌توان برای ملاقات با فرزند، دادخواست ملاقات با فرزند قبل از طلاق را به دادگاه تقدیم کرد که دادگاه نحوه ملاقات با فرزند قبل از طلاق را مشخص می‌کند. علاوه بر این، در صورتی که در خصوص مدت زمان ملاقات با فرزند توافقاتی میان زوجین به عمل آید، طبق آن عمل خواهد شد؛ در غیر این صورت، مدت زمان ملاقات با فرزند قبل از طلاق نیز توسط دادگاه مشخص می‌شود که هیچ یک از طرفین نمی‌تواند مانع از ملاقات با فرزند در مدت زمان تعیین شده توسط دادگاه شود، اما در شرایط خاصی که مصلحت طفل به خطر افتاده باشد، می‌توان از دادگاه درخواست کرد که مدت زمان این ملاقات محدود شود.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر موانع اجرای حق حضانت را مطالعه کنید.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید