هر کس حق دارد با ملک خود هر اقدامی که بخواهد انجام دهد. در ملکی که متعلق به دو یا چند نفر است، اختیار ملک در دست همه مالکان قرار دارد و در انجام دادن معاملات رضایت شریک لازم است. بر این اساس در مجله دلتا موضوع اجاره ملک مشاع بدون اجازه شریک مورد بررسی قرار گرفته است.
حدود تصرفات شریک در مال مشاع
هر یک از شرکاء در ملک مشترک و مشاع نمی‌توانند به تنهایی اختیارات همه شرکاء را داشته باشند و در واقع با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. از آن‌‌جا که ملک مشاع، متعلق به دو نفر یا بیشتر است، حق استفاده از کل آن ملک نه فقط برای یک نفر بلکه برای همه شرکاء یکسان است. در قانون مدنی بر صحیح بودن اجاره ملک مشترک اشاره شده است. بنابراین می‌توان گفت اجاره دادن ملک مشاع هم به شریک و هم به غیر شریک درست است. اما موضوع اجازه شریک و تأثیر آن بر قرارداد اجاره به شرح زیر است:
اجاره بدون اذن شریک در ملک مشاع
اجاره دادن ملک مشترک بدون رضایت قبلی شریک، زمانی صحیح است که به شرکای دیگر ضرر نزند. این ضرر بیشتر به علت استفاده از سهم شرکاء بدون میل آنها است بنابراین اگر اجاره یا هر کار دیگری نظیر آن، با رضایت شرکاء انجام شود صحیح است. در نتیجه اجاره دادن ملک مورد نظر صحیح بوده و مثل هر قرارداد دیگری دو طرف را ملزم می‌کند که به تعهدات خود عمل کنند. بنابراین اگر مستأجر خساراتی بر ملک مشاع وارد کند، شرکای دیگر می‌توانند خلع ید چنین مستأجری را نیز از دادگاه درخواست کنند.
در قرارداد اجاره لازم است که ملک به مستاجر با رضایت شرکاء تحویل داده شود. در صورتی که شرکاء بدون دلیل از دادن مجوز خودداری کنند و باعث ضرر رساندن به شریک شوند دادگاه به نفع متضرر، رأی به تحویل ملک می‌دهد و شرکای دیگر را مجبور به همکاری با شریک متضرر می‌کند.
به بیان دیگر اجاره بدون گرفتن رضایت قبلی شریک در ملک مشاع هر چند صحیح است، اما برای فرد اجاره دهنده مسئولیت ایجاد خواهد کرد زیرا نمی‌تواند بدون رضایت شرکاء و بدون دریافت حکم دادگاه در این خصوص؛ ملک را به مستاجر تحویل دهد.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر چگونه می‌توان خانه را از رهن بانک خارج کرد؟ را مطالعه کنید.
هر کس حق دارد با ملک خود هر اقدامی که بخواهد انجام دهد. در ملکی که متعلق به دو یا چند نفر است، اختیار ملک در دست همه مالکان قرار دارد و در انجام دادن معاملات رضایت شریک لازم است. بر این اساس در مجله دلتا موضوع اجاره ملک مشاع بدون اجازه شریک مورد بررسی قرار گرفته است.
حدود تصرفات شریک در مال مشاع
هر یک از شرکاء در ملک مشترک و مشاع نمی‌توانند به تنهایی اختیارات همه شرکاء را داشته باشند و در واقع با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. از آن‌‌جا که ملک مشاع، متعلق به دو نفر یا بیشتر است، حق استفاده از کل آن ملک نه فقط برای یک نفر بلکه برای همه شرکاء یکسان است. در قانون مدنی بر صحیح بودن اجاره ملک مشترک اشاره شده است. بنابراین می‌توان گفت اجاره دادن ملک مشاع هم به شریک و هم به غیر شریک درست است. اما موضوع اجازه شریک و تأثیر آن بر قرارداد اجاره به شرح زیر است:
اجاره بدون اذن شریک در ملک مشاع
اجاره دادن ملک مشترک بدون رضایت قبلی شریک، زمانی صحیح است که به شرکای دیگر ضرر نزند. این ضرر بیشتر به علت استفاده از سهم شرکاء بدون میل آنها است بنابراین اگر اجاره یا هر کار دیگری نظیر آن، با رضایت شرکاء انجام شود صحیح است. در نتیجه اجاره دادن ملک مورد نظر صحیح بوده و مثل هر قرارداد دیگری دو طرف را ملزم می‌کند که به تعهدات خود عمل کنند. بنابراین اگر مستأجر خساراتی بر ملک مشاع وارد کند، شرکای دیگر می‌توانند خلع ید چنین مستأجری را نیز از دادگاه درخواست کنند.
در قرارداد اجاره لازم است که ملک به مستاجر با رضایت شرکاء تحویل داده شود. در صورتی که شرکاء بدون دلیل از دادن مجوز خودداری کنند و باعث ضرر رساندن به شریک شوند دادگاه به نفع متضرر، رأی به تحویل ملک می‌دهد و شرکای دیگر را مجبور به همکاری با شریک متضرر می‌کند.
به بیان دیگر اجاره بدون گرفتن رضایت قبلی شریک در ملک مشاع هر چند صحیح است، اما برای فرد اجاره دهنده مسئولیت ایجاد خواهد کرد زیرا نمی‌تواند بدون رضایت شرکاء و بدون دریافت حکم دادگاه در این خصوص؛ ملک را به مستاجر تحویل دهد.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر چگونه می‌توان خانه را از رهن بانک خارج کرد؟ را مطالعه کنید.
چرا ارث زنان نصف مردان است؟