يكي از مهم ترين مصاديق كفالت زماني است كه دادگاه از متهم كفيل مي‌خواهد و وي متعهد مي‌شود كه متهم را هرگاه كه دادگاه احضار كند، براي محاكمه يا تحقيقات در دادگاه حاضر كند.
كفالت از جمله عقودي است كه ميان افراد برقرار مي‌شود و داراي ويژگي ها و شرايط مخصوص به خود است. در مجله دلتا مفهوم قرارداد كفالت و آثار حقوقي و كيفري آن مورد بررسي قرار گرفته شده است.
كفالت چيست؟
در قرارداد كفالت يك نفر در برابر ديگري متعهد مي‌شود كه شخص مديون را نزد وي حاضر كند كه به اين شخص كفيل گفته مي‌شود. يكي از مهم ترين مصاديق كفالت زماني است كه دادگاه از متهم كفيل مي‌خواهد و وي متعهد مي‌شود كه متهم را هرگاه كه دادگاه بخواهد، براي محاكمه يا تحقيقات در دادگاه حاضر كند. در اين موارد دادگاه براي متهم قرار كفالت صادر مي‌كند. در مواردي كه چنين قراري صادر مي‌شود مفهوم آن اين است كه شخصي كه صلاحيت قانوني آن براي مقام قضايي احراز شده است، تعهد مي‌كند فرد متهم را هر موقع كه دادگاه احضار كرد نزد مرجع قضايي حاضر كند. در غير اين صورت مبلغي كه به عنوان وجه الكفاله تعيين شده است از كفيل (فرد تعهد كننده) دريافت مي‌شود.
انواع كفالت
طبق قانون، كفالت ممكن است مطلق باشد يا موقت و در صورت موقت بودن بايد مدت آن معلوم باشد. در كفالت مطلق، مكفول‌له (شخص يا مراجع قضايي كه كفيل نسبت به آن ها در خصوص بدهكار يا متهم تعهد داده است) هر وقت بخواهد مي‌تواند احضار مكفول (شخصي است كه كفيل كفالت وي را به عهده مي‌گيرد) را تقاضا كند، ولي در كفالت موقت قبل از رسيدن موعد، حق مطالبه ندارد. سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه چه كسي مي‌تواند كفيل باشد؟ در پاسخ بايد بيان داشت كه از نظر قانون فقط كسي مي‌تواند كفالت متهم را قبول كند كه اعتبار و توانايي مالي وي براي پرداخت مبلغ كفالت مورد تاييد مقام قضايي باشد. قاضي با توجه به مدارك هويتي و فيش حقوقي يا پروانه كسب يا سند مالكيت خانه يا اتومبيل فرد يا با مراجعه به ارگان هاي انتظامي و تحقيق از مطلعين اين به اين تشخيص مي‌رسد كه فرد صلاحيت كفالت را دارد.
صدور قرار كفالت
همانطور كه پيش تر گفته شد، در مواردي كه صلاحيت قانوني كفيل براي دادگاه احراز شود قرار كفالت صادر مي‌شود. بنابراين براي صدور اين قرار مراحلي بايد طي شود كه در زير به ترتيب بيان شده است؛
مرحله اول؛ ابتدا مقام قضايي با صدور قراري از متهم مي‌خواهد كه شخصي را به عنوان كفيل معرفي كند. در اين قرار قاضي ميزان وجه الكفاله اي كه در صورت عدم تعهد كفيل بايد به نفع صندوق دولت ضبط گردد را مشخص و در قرار ذكر مي‌كند.
مرحله دوم؛ متهم فردي را كه شايستگي لازم براى كفالت دارد به مرجع قضايي معرفي مي‌كند و فرد مزبور پس از تأييد مقام قضايي، متعهد مي‌شود كه متهم را هر زماني كه لازم است نزد دادگاه حاضر كند و نيز متعهد مي‌شود در صورت عدم حضور متهم، وجه الكفاله تعيين شده را پرداخت كند.
مرحله سوم؛ مقام قضايي موظف است ضمن صدور قراري كه به آن قرار قبولي كفالت گفته مي‌شود، با كفالت شخصي كه از سوي متهم معرفي شده موافقت كند. اين قرار بايد به امضاي كفيل و قاضي برسد تا اعتبار قانوني پيدا كند.
مبلغ كفالت يا همان وجه الكفاله با توجه به مواردي همچون ميزان خسارت وارد شده به شاكي ، ميزان مجازاتي كه براي متهم تعيين شده و نيز سابقه متهم و وضعيت خانوادگي و اجتماعي وي تعيين مي‌شود. شايان ذكر است كه قاضي نمي‌تواند مبلغ وجه الكفاله را از خسارت هايي كه به شاكي وارد شده است كمتر تعيين كند. در چنين شرايطي اگر متهم نتواند فردي را به عنوان كفيل معرفي كند، مقام قضايي به سراغ نوع ديگري از قرار مي‌رود كه قرار وثيقه نام دارد. در صورت ناتواني يا خودداري متهم از ارائه وثيقه، در آخرين مرحله مقام قضايي به ناچار از قرار بازداشت استفاده مي‌كند.
معافيت كفيل چگونه محقق مي‌شود؟
در مواردي كفيل از كفالت مبراء مي‌شود:
۱. در صورت حاضر كردن مكفول (شخصي كه كفيل براي وي ضمانت كرده است مكفول گفته مي‌شود) به نحوي كه متعهد شده است.
۲. در صورتي كه مكفول در موقع مقرر شخصاً حاضر شود.
۳. در صورتي كه بدهي مسئوليت مكفول از بين برود.
۴. در صورتي كه كفيل از طرف مراجع قضايي يا شخص كه به نفع او كفالت كرده است تا بتواند به بدهي خود برسد، كفالت وي را از بين ببرد.
۵. در صورتي كه حق مكفول‌له (شخصي يا مراجع قضايي كه كفيل به وي تعهد داده است) به شخص ديگري منتقل شود.
۶. در صورت فوت مكفول.
يكي از مهم ترين مصاديق كفالت زماني است كه دادگاه از متهم كفيل مي‌خواهد و وي متعهد مي‌شود كه متهم را هرگاه كه دادگاه احضار كند، براي محاكمه يا تحقيقات در دادگاه حاضر كند.
كفالت از جمله عقودي است كه ميان افراد برقرار مي‌شود و داراي ويژگي ها و شرايط مخصوص به خود است. در مجله دلتا مفهوم قرارداد كفالت و آثار حقوقي و كيفري آن مورد بررسي قرار گرفته شده است.
كفالت چيست؟
در قرارداد كفالت يك نفر در برابر ديگري متعهد مي‌شود كه شخص مديون را نزد وي حاضر كند كه به اين شخص كفيل گفته مي‌شود. يكي از مهم ترين مصاديق كفالت زماني است كه دادگاه از متهم كفيل مي‌خواهد و وي متعهد مي‌شود كه متهم را هرگاه كه دادگاه بخواهد، براي محاكمه يا تحقيقات در دادگاه حاضر كند. در اين موارد دادگاه براي متهم قرار كفالت صادر مي‌كند. در مواردي كه چنين قراري صادر مي‌شود مفهوم آن اين است كه شخصي كه صلاحيت قانوني آن براي مقام قضايي احراز شده است، تعهد مي‌كند فرد متهم را هر موقع كه دادگاه احضار كرد نزد مرجع قضايي حاضر كند. در غير اين صورت مبلغي كه به عنوان وجه الكفاله تعيين شده است از كفيل (فرد تعهد كننده) دريافت مي‌شود.
انواع كفالت
طبق قانون، كفالت ممكن است مطلق باشد يا موقت و در صورت موقت بودن بايد مدت آن معلوم باشد. در كفالت مطلق، مكفول‌له (شخص يا مراجع قضايي كه كفيل نسبت به آن ها در خصوص بدهكار يا متهم تعهد داده است) هر وقت بخواهد مي‌تواند احضار مكفول (شخصي است كه كفيل كفالت وي را به عهده مي‌گيرد) را تقاضا كند، ولي در كفالت موقت قبل از رسيدن موعد، حق مطالبه ندارد. سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه چه كسي مي‌تواند كفيل باشد؟ در پاسخ بايد بيان داشت كه از نظر قانون فقط كسي مي‌تواند كفالت متهم را قبول كند كه اعتبار و توانايي مالي وي براي پرداخت مبلغ كفالت مورد تاييد مقام قضايي باشد. قاضي با توجه به مدارك هويتي و فيش حقوقي يا پروانه كسب يا سند مالكيت خانه يا اتومبيل فرد يا با مراجعه به ارگان هاي انتظامي و تحقيق از مطلعين اين به اين تشخيص مي‌رسد كه فرد صلاحيت كفالت را دارد.
صدور قرار كفالت
همانطور كه پيش تر گفته شد، در مواردي كه صلاحيت قانوني كفيل براي دادگاه احراز شود قرار كفالت صادر مي‌شود. بنابراين براي صدور اين قرار مراحلي بايد طي شود كه در زير به ترتيب بيان شده است؛
مرحله اول؛ ابتدا مقام قضايي با صدور قراري از متهم مي‌خواهد كه شخصي را به عنوان كفيل معرفي كند. در اين قرار قاضي ميزان وجه الكفاله اي كه در صورت عدم تعهد كفيل بايد به نفع صندوق دولت ضبط گردد را مشخص و در قرار ذكر مي‌كند.
مرحله دوم؛ متهم فردي را كه شايستگي لازم براى كفالت دارد به مرجع قضايي معرفي مي‌كند و فرد مزبور پس از تأييد مقام قضايي، متعهد مي‌شود كه متهم را هر زماني كه لازم است نزد دادگاه حاضر كند و نيز متعهد مي‌شود در صورت عدم حضور متهم، وجه الكفاله تعيين شده را پرداخت كند.
مرحله سوم؛ مقام قضايي موظف است ضمن صدور قراري كه به آن قرار قبولي كفالت گفته مي‌شود، با كفالت شخصي كه از سوي متهم معرفي شده موافقت كند. اين قرار بايد به امضاي كفيل و قاضي برسد تا اعتبار قانوني پيدا كند.
مبلغ كفالت يا همان وجه الكفاله با توجه به مواردي همچون ميزان خسارت وارد شده به شاكي ، ميزان مجازاتي كه براي متهم تعيين شده و نيز سابقه متهم و وضعيت خانوادگي و اجتماعي وي تعيين مي‌شود. شايان ذكر است كه قاضي نمي‌تواند مبلغ وجه الكفاله را از خسارت هايي كه به شاكي وارد شده است كمتر تعيين كند. در چنين شرايطي اگر متهم نتواند فردي را به عنوان كفيل معرفي كند، مقام قضايي به سراغ نوع ديگري از قرار مي‌رود كه قرار وثيقه نام دارد. در صورت ناتواني يا خودداري متهم از ارائه وثيقه، در آخرين مرحله مقام قضايي به ناچار از قرار بازداشت استفاده مي‌كند.
معافيت كفيل چگونه محقق مي‌شود؟
در مواردي كفيل از كفالت مبراء مي‌شود:
۱. در صورت حاضر كردن مكفول (شخصي كه كفيل براي وي ضمانت كرده است مكفول گفته مي‌شود) به نحوي كه متعهد شده است.
۲. در صورتي كه مكفول در موقع مقرر شخصاً حاضر شود.
۳. در صورتي كه بدهي مسئوليت مكفول از بين برود.
۴. در صورتي كه كفيل از طرف مراجع قضايي يا شخص كه به نفع او كفالت كرده است تا بتواند به بدهي خود برسد، كفالت وي را از بين ببرد.
۵. در صورتي كه حق مكفول‌له (شخصي يا مراجع قضايي كه كفيل به وي تعهد داده است) به شخص ديگري منتقل شود.
۶. در صورت فوت مكفول.
چرا ارث زنان نصف مردان است؟