طبق قانون هر رفتاري كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده باشد جرم است. اين رفتار ميتواند ارتكاب عملي مجرمانه باشد يا انجام ندادن وظيفه و كاري كه به عهده شخص محول شده است. بنابراين اگر رفتار يا عمل انجام شده مجازاتي داشته باشد، جرم است.
مجازات جايگزين حبس يكي از تدابير حقوقي است و در صورتي كه از كيفر ديگري غير از حبس در مواقع مناسب استفاده شود قطعا ميتواند در كاهش جرم، موثر واقع شود. در واقع ميتوان گفت اين اقدام به نفع جامعه و مجرمان است زيرا باعث كاهش هزينه هاي نگهداري اين افراد در زندان ها ميشود و از طرف ديگر امكان آموختن بزه و جرم از زندانيان با سابقه از بين ميرود و در عين حال احتمال متنبه شدن افراد افزايش پيدا كند. در مجله دلتا به بررسي اين مجازات ها كه ا توجه به جرم ارتكابي به جاي زندان تعيين ميشوند ميپردازيم. در ادامه با ما همراه باشيد.
جرم در اصطلاح حقوقي چيست؟
طبق قانون هر رفتاري كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده باشد جرم است. اين رفتار ميتواند ارتكاب عملي باشد يا انجام ندادن وظيفه و كاري كه به عهده شخص محول شده است. بنابراين اگر رفتار يا عمل انجام شده مجازاتي داشته باشد، جرم است. در قانون انواع مجازات ذكر شده است به اين ترتيب مجازات هاي اصلي به ۴ دسته تقسيم ميشوند كه عبارتند از:
- حد
- قصاص
- ديه
- تعزير
چه مجازات هايي جايگزين حبس ميشوند؟
در قانون اين مجازات ها به ۵ دسته تقسيم شده اند كه در زير به آن ها اشاره شده است:
- دوره مراقبت
- خدمات عمومي رايگان
- جزاي نقدي
- جزاي نقدي روزانه
- محروميت از حقوق اجتماعي
اين مجازات ها مشمول هر جرمي نميشوند بلكه قاضي دادگاه براي اينكه يكي از اين مجازات ها را براي مجرم در نظر بگيرد به مواردي همچون نوع جرم، سن مجرم، وضعيت ، سابقه محكويت و آثار جرم و… توجه و سپس راي صادر ميكند.
مجازات هاي جايگزين حبس در خصوص چه جرائمي اعمال ميشود؟
طبق قانون با توجه به اين كه جرم عمدي يا غير عمدي باشد، نحوه تبديل آن به مجازات ديگر بر اساس ميزان و مقدار حبس اصلي كه در نظر گرفته شده متفاوت است.
الف) جرائم عمدي
1. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها تا سه ماه حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين اجباري است.
2. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها ۹۱ روز تا شش ماه حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين در صورت نبود موانع مندرج در قانون، اجباري است.
3. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها شش ماه تا يك سال حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين در صورت نبود موانع مندرج در قانون، اختياري است.
منظور از موانع تعيين مجازات ديگري به جاي حبس در بندهاي ۲ و ۳ عبارت است از :
- داشتن بيش از يك مورد سابقه محكوميت قطعي به حبس تا شش ماه
- جزاي نقدي بيش از ده ميليون ريال
- شلاق تعزيري
- يك مورد سابقه محكوميت قطعي به حبس بيش از شش ماه
- حد يا قصاص
- پرداخت بيش از يك پنجم ديه به لحاظ ارتكاب جرم عمدي و سپري نشدن پنج سال از اجراي اين مجازات ها است.
4. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها بيش از يك سال حبس است، در صورتي كه دادگاه حبس را به كمتر از يك سال تخفيف دهد، ديگر تبديل حبس به مجازات جايگزين ممنوع است. ولي اگر مجازات مذكور را تخفيف ندهد امكان تبديل به مجازات ديگري وجود دارد. شايان ذكر است كه در صورتي كه شخصي مرتكب چندين جرم عمدي با مجازات بيش از شش ماه حبس شود، تبديل حبس به مجازات جايگزين ممنوع است.
ب) در جرائم غير عمد
1. در جرائم غير عمد كه مجازات اصلي آن ها كمتر از دو سال حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين الزامي است.
2. در جرائم غير عمد كه مجازات اصلي آن ها بيش از دو سال حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين اختياري است.
شايان ذكر است كه قاضي در صورت صدور حكم به مجازات جايگزين حبس، ميزان حبس اوليه را هم در حكم ذكر ميكند تا اگر اجراي مجازات جايگزين امكان پذير نشود يا محكوم عليه از دستورهاي دادگاه تبعيت نكند، مجازات اصلي (حبس) اجرا شود.
همچنين بخوانيد:
فرار از صحنه تصادف چه مجازاتي دارد؟
جرائم غير قابل گذشت؛ گذشت شاكي تاثير دارد؟
منظور از قرار نهايي دادگاه چيست؟
جريمه قانوني ندادن حق شارژ آپارتمان
طبق قانون هر رفتاري كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده باشد جرم است. اين رفتار ميتواند ارتكاب عملي مجرمانه باشد يا انجام ندادن وظيفه و كاري كه به عهده شخص محول شده است. بنابراين اگر رفتار يا عمل انجام شده مجازاتي داشته باشد، جرم است.
مجازات جايگزين حبس يكي از تدابير حقوقي است و در صورتي كه از كيفر ديگري غير از حبس در مواقع مناسب استفاده شود قطعا ميتواند در كاهش جرم، موثر واقع شود. در واقع ميتوان گفت اين اقدام به نفع جامعه و مجرمان است زيرا باعث كاهش هزينه هاي نگهداري اين افراد در زندان ها ميشود و از طرف ديگر امكان آموختن بزه و جرم از زندانيان با سابقه از بين ميرود و در عين حال احتمال متنبه شدن افراد افزايش پيدا كند. در مجله دلتا به بررسي اين مجازات ها كه ا توجه به جرم ارتكابي به جاي زندان تعيين ميشوند ميپردازيم. در ادامه با ما همراه باشيد.
جرم در اصطلاح حقوقي چيست؟
طبق قانون هر رفتاري كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده باشد جرم است. اين رفتار ميتواند ارتكاب عملي باشد يا انجام ندادن وظيفه و كاري كه به عهده شخص محول شده است. بنابراين اگر رفتار يا عمل انجام شده مجازاتي داشته باشد، جرم است. در قانون انواع مجازات ذكر شده است به اين ترتيب مجازات هاي اصلي به ۴ دسته تقسيم ميشوند كه عبارتند از:
- حد
- قصاص
- ديه
- تعزير
چه مجازات هايي جايگزين حبس ميشوند؟
در قانون اين مجازات ها به ۵ دسته تقسيم شده اند كه در زير به آن ها اشاره شده است:
- دوره مراقبت
- خدمات عمومي رايگان
- جزاي نقدي
- جزاي نقدي روزانه
- محروميت از حقوق اجتماعي
اين مجازات ها مشمول هر جرمي نميشوند بلكه قاضي دادگاه براي اينكه يكي از اين مجازات ها را براي مجرم در نظر بگيرد به مواردي همچون نوع جرم، سن مجرم، وضعيت ، سابقه محكويت و آثار جرم و… توجه و سپس راي صادر ميكند.
مجازات هاي جايگزين حبس در خصوص چه جرائمي اعمال ميشود؟
طبق قانون با توجه به اين كه جرم عمدي يا غير عمدي باشد، نحوه تبديل آن به مجازات ديگر بر اساس ميزان و مقدار حبس اصلي كه در نظر گرفته شده متفاوت است.
الف) جرائم عمدي
1. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها تا سه ماه حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين اجباري است.
2. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها ۹۱ روز تا شش ماه حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين در صورت نبود موانع مندرج در قانون، اجباري است.
3. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها شش ماه تا يك سال حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين در صورت نبود موانع مندرج در قانون، اختياري است.
منظور از موانع تعيين مجازات ديگري به جاي حبس در بندهاي ۲ و ۳ عبارت است از :
- داشتن بيش از يك مورد سابقه محكوميت قطعي به حبس تا شش ماه
- جزاي نقدي بيش از ده ميليون ريال
- شلاق تعزيري
- يك مورد سابقه محكوميت قطعي به حبس بيش از شش ماه
- حد يا قصاص
- پرداخت بيش از يك پنجم ديه به لحاظ ارتكاب جرم عمدي و سپري نشدن پنج سال از اجراي اين مجازات ها است.
4. در جرائم عمدي كه مجازات اصلي آن ها بيش از يك سال حبس است، در صورتي كه دادگاه حبس را به كمتر از يك سال تخفيف دهد، ديگر تبديل حبس به مجازات جايگزين ممنوع است. ولي اگر مجازات مذكور را تخفيف ندهد امكان تبديل به مجازات ديگري وجود دارد. شايان ذكر است كه در صورتي كه شخصي مرتكب چندين جرم عمدي با مجازات بيش از شش ماه حبس شود، تبديل حبس به مجازات جايگزين ممنوع است.
ب) در جرائم غير عمد
1. در جرائم غير عمد كه مجازات اصلي آن ها كمتر از دو سال حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين الزامي است.
2. در جرائم غير عمد كه مجازات اصلي آن ها بيش از دو سال حبس است، تبديل حبس به مجازات جايگزين اختياري است.
شايان ذكر است كه قاضي در صورت صدور حكم به مجازات جايگزين حبس، ميزان حبس اوليه را هم در حكم ذكر ميكند تا اگر اجراي مجازات جايگزين امكان پذير نشود يا محكوم عليه از دستورهاي دادگاه تبعيت نكند، مجازات اصلي (حبس) اجرا شود.
همچنين بخوانيد:
فرار از صحنه تصادف چه مجازاتي دارد؟
جرائم غير قابل گذشت؛ گذشت شاكي تاثير دارد؟
منظور از قرار نهايي دادگاه چيست؟