براي تغيير نام خانوادگي بايد به ادارات ثبت احوال مراجعه كرد. تنظيم و ارائه درخواست تغيير نام خانوادگي در ادارات غير از محل صدور شناسنامه مانعي ندارد. در اين موارد مدارك مورد نياز از متقاضي دريافت شده و به اداره محل صدور شناسنامه ارسال مي‌شود.
انتخاب نام مناسب از جمله حقوقي است كه پدر و مادر در مقابل فرزند خود بر عهده دارند. گاهي افراد به دلايل متعددي تصميم به تغيير نام يا نام خانوادگي خود مي‌گيرند. در مجله دلتا در خصوص شرايط و مدارك لازم براي تغيير نام در شناسنامه پرداخته شده است.
تغيير نام در شناسنامه
طبق قانون ثبت احوال كشور در بعضي موارد اشخاص مي‌توانند نام كوچك خود را تغيير دهند. اين موارد شامل:
1.نام هايي كه موجب هتك حيثيت مقدسات اسلامي مي‌شود.
2.اسامي مركبي كه از نظر عرف يك نام محسوب نمي‌شوند. مانند؛ سعيد بهزاد، شهره فاطمه، حسين معروف به كامبيز و …
۳.عناوين؛ اعم از عناوين لشكري و يا كشوري و يا تركيبي از اسم و عنوان. مانند؛ سروان، سرتيپ، دكتر، شهردار و يا سروان محمد و شهردار علي
۴. القاب مانند ملك الدوله، خان، شوكت الملك، حاجيه سلطان
5.اسامي زننده و مستهجن؛ آن دسته از نام هايي هستند كه بر حسب زمان، مكان يا به دلايل ذكر شده در زير براي دارنده آن زننده و مستهجن به حساب ميآيد و براي تغيير آن ها بايد مراتب به تأييد شوراي عالي برسد.
- نام هايي كه مغاير با ارزش هاي والاي انساني است. مانند : گرگ ، قوچي و…
- نام هايي كه با عرف و فرهنگ و مقدسات مذهبي مردم مغاير باشد. مانند لات ، خونريز ، چنگيز و…
- نام هايي كه موجب تحقير اشخاص بوده و يا معناي لغوي آن در جامعه قابل پذيرش نباشد. مانند : كنيز، گدا و …
- اسامي نامتناسب با جنسيت . مانند : ماشاءاله براي اناث (زنان) و يا انتخاب نام اشرف و اكرم براي افراد ذكور (مردان)
6.حذف كلمات زائد و غير ضروري در نام اشخاص. مانند : قلي ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ
7.تصحيح اشتباهات املائي در نام اشخاص كه به دليل عدم آشنائي مامور با لهجه ها و الفاظ و معاني محلي و يا ناشي از تلفظ اظهار كننده پيش آمده است. مانند: زهراب به سهراب و يا منيجه به منيژه …
8.هم نام بودن فرزند با پدر و يا مادر در يك خانواده
9.هم نام بودن برادران و يا خواهران در يك خانواده
10.تغيير نام از صورت عربي به شكل فارسي از قبيل رحمن به رحمان ، اسمعيل به اسماعيل ، اسحق به اسحاق
11.تغيير نام كساني كه با تأييد مراجع ذيصلاح به دين مبين اسلام مشرف مي‌شوند.
12.تغيير نام كساني كه نام آن ها اسامي روزهاي هفته باشد.
13.تغيير نام كساني كه تغيير جنسيت داده و دادگاه حكم به تغيير نوع جنس در اسناد سجلي و شناسنامه آنان صادر كرده است.
در چه مواردي مي‌توان نام خانوادگي را تغيير داد؟
1.وقتي نام خانوادگي بيشتر از يك كلمه يا پسوند، حرف، عدد و يا به صورت مطلق مضاف نام محل باشد. به عنوان مثال: دو اصل تهراني، آحسيني پور، طباطبائي ط و عدنان تكان تپه تهراني.
2.نام خانوادگي از كلمات مستهجن و ناسپند تشكيل شده باشد.
3.نام خانوادگي از كلمات خارجي باشد. مواردي مثل علي اف براي ايرانياني كه مهاجر نيستند يا آراكليان براي يك شخص مسلمان.
4.نام خانوادگي زشت و مذموم كه با ارزش‌هاي اسلامي مغايرت داشته باشد.
5.در صورتي كه نام خانوادگي از عنوان هاي علمي يا درجات استفاده شده باشد. دكتر، سرهنگ، شهردار يا فرماندار از اين نوع است.
6.استفاده از نام خانوادگي همسر براي زن تا وقتي كه همسر وي باشد، با ارائه اجازه نامه از شوهر بلامانع و بدون اشكال است.
7.پس از فوت همسر تا زماني كه زن ازدواج مجدد نكرده باشد مي‌تواند از نام خانوادگي همسر مرحومش استفاده كند يا به نام خانوادگي قبلي خود برگردد.
8.در صورتي كه پدري نام فاميلي خود را تغيير دهد، تغيير نام خانوادگي فرزندان كمتر از ۱۸ سال وي با درخواست كتبي پدر انجام مي‌شود. تغيير نام خانوادگي فرزندان بزرگ تر نيز بدون رعايت حق تقدم و با ارائه اجازه نامه از پدر انجام خواهد شد.
9.اگر پدر پس از تغيير نام خانوادگي خود فوت كرد، فرزندان او مي‌توانند برابر تبصره ماده ۴۱ قانون ثبت احوال نام خانوادگي شان را به نام خانوادگي پدر تغيير دهند.
چه اشخاصي مي‌توانند براي تغيير نام خانوادگي اقدام كنند؟
هر يك از اشخاص زير كه داراي نام خانوادگي قابل تغيير باشند مي‌توانند با مراجعه به اداره ثبت احوال محل اقامت خود نسبت به درخواست تغيير نام خانوادگي اقدام كنند.
- اشخاص 18 سال به بالا
- اشخاص كمتر از 18 سال كه داراي حكم رشد باشند.
- پدر يا جد پدري با ارائه شناسنامه خود براي فرزندان كمتر از 18 سال در صورتي كه نام خانوادگي پدر تغيير كرده باشد.
- قيم يا وصي براي كودكان تحت سرپرستي خود با ارائه مدارك مستند كه سمت او احراز شده باشد.
به شناسنامه جديد در اصطلاح «المثني» گفته مي‌شود، چرا كه اين شناسنامه ها پس از مدرك اوليه صادر شده اند. و در نهايت بايد در نظر داشت كه اشخاص پس از تغيير نام خانوادگي نميتوانند به نام خانوادگي اوليه خود برگردند. پس در انتخاب نام خانوادگي جديد بايد نهايت دقت را به خرج داد.
اداره ثبت احوال و تغيير نام
براي تغيير نام خانوادگي بايد به ادارات ثبت احوال مراجعه كرد. تنظيم و ارائه درخواست تغيير نام خانوادگي در ادارات غير از محل صدور شناسنامه مانعي ندارد. در اين موارد مدارك مورد نياز از متقاضي دريافت شده و به اداره محل صدور شناسنامه ارسال مي‌شود. تغيير نام خانوادگي بايد به تصويب سازمان ثبت احوال كشور برسد، و پس از تصويب سازمان ثبت احوال انجام مي‌شود.
در صورت موافقت با تغيير نام خانوادگي به اداره ثبت احوالي كه مراجعه كردهايد، ابلاغ مي‌شود. سپس متقاضي بايد براي تغيير نام خانوادگي درخواست كتبي بدهد و اقدام به تعويض شناسنامه و نيز تعرفه تعيين شده را پرداخت كند. در مواردي كه تغيير نام خانوادگي از اختيارات اداره ثبت احوال خارج باشد، شخص بايد به شهرستان محل صدور شناسنامه خود، مراجعه كند و درخواست خود را به دادگاه ارائه دهد.
همچنين بخوانيد:
شناسنامه و نكاتي كه بايد درباره آن بدانيم
ضرورت داشتن گواهي عدم حضور در دفترخانه
استعلام وكالتنامه هاي خارج از كشور در ايران
آنچه بايد در تنظيم مبايعه نامه يا قولنامه بدانيم
نكاتي درباره ماليات بر ساخت و ساز
براي تغيير نام خانوادگي بايد به ادارات ثبت احوال مراجعه كرد. تنظيم و ارائه درخواست تغيير نام خانوادگي در ادارات غير از محل صدور شناسنامه مانعي ندارد. در اين موارد مدارك مورد نياز از متقاضي دريافت شده و به اداره محل صدور شناسنامه ارسال مي‌شود.
انتخاب نام مناسب از جمله حقوقي است كه پدر و مادر در مقابل فرزند خود بر عهده دارند. گاهي افراد به دلايل متعددي تصميم به تغيير نام يا نام خانوادگي خود مي‌گيرند. در مجله دلتا در خصوص شرايط و مدارك لازم براي تغيير نام در شناسنامه پرداخته شده است.
تغيير نام در شناسنامه
طبق قانون ثبت احوال كشور در بعضي موارد اشخاص مي‌توانند نام كوچك خود را تغيير دهند. اين موارد شامل:
1.نام هايي كه موجب هتك حيثيت مقدسات اسلامي مي‌شود.
2.اسامي مركبي كه از نظر عرف يك نام محسوب نمي‌شوند. مانند؛ سعيد بهزاد، شهره فاطمه، حسين معروف به كامبيز و …
۳.عناوين؛ اعم از عناوين لشكري و يا كشوري و يا تركيبي از اسم و عنوان. مانند؛ سروان، سرتيپ، دكتر، شهردار و يا سروان محمد و شهردار علي
۴. القاب مانند ملك الدوله، خان، شوكت الملك، حاجيه سلطان
5.اسامي زننده و مستهجن؛ آن دسته از نام هايي هستند كه بر حسب زمان، مكان يا به دلايل ذكر شده در زير براي دارنده آن زننده و مستهجن به حساب ميآيد و براي تغيير آن ها بايد مراتب به تأييد شوراي عالي برسد.
- نام هايي كه مغاير با ارزش هاي والاي انساني است. مانند : گرگ ، قوچي و…
- نام هايي كه با عرف و فرهنگ و مقدسات مذهبي مردم مغاير باشد. مانند لات ، خونريز ، چنگيز و…
- نام هايي كه موجب تحقير اشخاص بوده و يا معناي لغوي آن در جامعه قابل پذيرش نباشد. مانند : كنيز، گدا و …
- اسامي نامتناسب با جنسيت . مانند : ماشاءاله براي اناث (زنان) و يا انتخاب نام اشرف و اكرم براي افراد ذكور (مردان)
6.حذف كلمات زائد و غير ضروري در نام اشخاص. مانند : قلي ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ
7.تصحيح اشتباهات املائي در نام اشخاص كه به دليل عدم آشنائي مامور با لهجه ها و الفاظ و معاني محلي و يا ناشي از تلفظ اظهار كننده پيش آمده است. مانند: زهراب به سهراب و يا منيجه به منيژه …
8.هم نام بودن فرزند با پدر و يا مادر در يك خانواده
9.هم نام بودن برادران و يا خواهران در يك خانواده
10.تغيير نام از صورت عربي به شكل فارسي از قبيل رحمن به رحمان ، اسمعيل به اسماعيل ، اسحق به اسحاق
11.تغيير نام كساني كه با تأييد مراجع ذيصلاح به دين مبين اسلام مشرف مي‌شوند.
12.تغيير نام كساني كه نام آن ها اسامي روزهاي هفته باشد.
13.تغيير نام كساني كه تغيير جنسيت داده و دادگاه حكم به تغيير نوع جنس در اسناد سجلي و شناسنامه آنان صادر كرده است.
در چه مواردي مي‌توان نام خانوادگي را تغيير داد؟
1.وقتي نام خانوادگي بيشتر از يك كلمه يا پسوند، حرف، عدد و يا به صورت مطلق مضاف نام محل باشد. به عنوان مثال: دو اصل تهراني، آحسيني پور، طباطبائي ط و عدنان تكان تپه تهراني.
2.نام خانوادگي از كلمات مستهجن و ناسپند تشكيل شده باشد.
3.نام خانوادگي از كلمات خارجي باشد. مواردي مثل علي اف براي ايرانياني كه مهاجر نيستند يا آراكليان براي يك شخص مسلمان.
4.نام خانوادگي زشت و مذموم كه با ارزش‌هاي اسلامي مغايرت داشته باشد.
5.در صورتي كه نام خانوادگي از عنوان هاي علمي يا درجات استفاده شده باشد. دكتر، سرهنگ، شهردار يا فرماندار از اين نوع است.
6.استفاده از نام خانوادگي همسر براي زن تا وقتي كه همسر وي باشد، با ارائه اجازه نامه از شوهر بلامانع و بدون اشكال است.
7.پس از فوت همسر تا زماني كه زن ازدواج مجدد نكرده باشد مي‌تواند از نام خانوادگي همسر مرحومش استفاده كند يا به نام خانوادگي قبلي خود برگردد.
8.در صورتي كه پدري نام فاميلي خود را تغيير دهد، تغيير نام خانوادگي فرزندان كمتر از ۱۸ سال وي با درخواست كتبي پدر انجام مي‌شود. تغيير نام خانوادگي فرزندان بزرگ تر نيز بدون رعايت حق تقدم و با ارائه اجازه نامه از پدر انجام خواهد شد.
9.اگر پدر پس از تغيير نام خانوادگي خود فوت كرد، فرزندان او مي‌توانند برابر تبصره ماده ۴۱ قانون ثبت احوال نام خانوادگي شان را به نام خانوادگي پدر تغيير دهند.
چه اشخاصي مي‌توانند براي تغيير نام خانوادگي اقدام كنند؟
هر يك از اشخاص زير كه داراي نام خانوادگي قابل تغيير باشند مي‌توانند با مراجعه به اداره ثبت احوال محل اقامت خود نسبت به درخواست تغيير نام خانوادگي اقدام كنند.
- اشخاص 18 سال به بالا
- اشخاص كمتر از 18 سال كه داراي حكم رشد باشند.
- پدر يا جد پدري با ارائه شناسنامه خود براي فرزندان كمتر از 18 سال در صورتي كه نام خانوادگي پدر تغيير كرده باشد.
- قيم يا وصي براي كودكان تحت سرپرستي خود با ارائه مدارك مستند كه سمت او احراز شده باشد.
به شناسنامه جديد در اصطلاح «المثني» گفته مي‌شود، چرا كه اين شناسنامه ها پس از مدرك اوليه صادر شده اند. و در نهايت بايد در نظر داشت كه اشخاص پس از تغيير نام خانوادگي نميتوانند به نام خانوادگي اوليه خود برگردند. پس در انتخاب نام خانوادگي جديد بايد نهايت دقت را به خرج داد.
اداره ثبت احوال و تغيير نام
براي تغيير نام خانوادگي بايد به ادارات ثبت احوال مراجعه كرد. تنظيم و ارائه درخواست تغيير نام خانوادگي در ادارات غير از محل صدور شناسنامه مانعي ندارد. در اين موارد مدارك مورد نياز از متقاضي دريافت شده و به اداره محل صدور شناسنامه ارسال مي‌شود. تغيير نام خانوادگي بايد به تصويب سازمان ثبت احوال كشور برسد، و پس از تصويب سازمان ثبت احوال انجام مي‌شود.
در صورت موافقت با تغيير نام خانوادگي به اداره ثبت احوالي كه مراجعه كردهايد، ابلاغ مي‌شود. سپس متقاضي بايد براي تغيير نام خانوادگي درخواست كتبي بدهد و اقدام به تعويض شناسنامه و نيز تعرفه تعيين شده را پرداخت كند. در مواردي كه تغيير نام خانوادگي از اختيارات اداره ثبت احوال خارج باشد، شخص بايد به شهرستان محل صدور شناسنامه خود، مراجعه كند و درخواست خود را به دادگاه ارائه دهد.
همچنين بخوانيد:
شناسنامه و نكاتي كه بايد درباره آن بدانيم
ضرورت داشتن گواهي عدم حضور در دفترخانه
استعلام وكالتنامه هاي خارج از كشور در ايران
آنچه بايد در تنظيم مبايعه نامه يا قولنامه بدانيم
نكاتي درباره ماليات بر ساخت و ساز
چرا ارث زنان نصف مردان است؟