گاهي نبود صداقت و راستي در ابتداي زندگي و فريب خوردن يكي از طرفهاي ازدواج ميتواند مشكلات بسياري براي زن و شوهر ايجاد كند. در بسياري موارد اختلافات ناشي از اين موضوع آنقدر شديد ميشود كه حتي ممكن است كانون خانواده از هم بپاشد. به گزارش مجله دلتا امروزه فريب در ازدواج حجم وسيعي از پروندههاي دادگاه خانواده را به خود اختصاص داده است. در ادامه به موضوع تدليس در ازدواج ميپردازيم.
تدليس يا فريب در ازدواج
هرگونه اقدامي كه زن يا مرد يا شخصي ثالث مانند پدر، مادر دختر و پسر يا شخص واسطه انجام دهند، كه موجب فريب در امر ازدواج شود طبق قانون جرم محسوب شده و فريبدهنده مجازات خواهد شد. تدليس يا فريب دادن ميتواند دروغ در بيان شغل ، تحصيلات و يا حتي پنهان كردن ازدواج در گذشته باشد كه با آشكار شدن اين حقيقت، شخص فريبخورده شكايت خود را تحت عنوان تدليس در ازدواج به دادگاه ارائه ميدهد. درواقع هر آنچه كه در عرف به عنوان امر واهي و دروغ بوده از مصاديق تدليس است .
چگونگي طرح دعواي تدليس در دادگاه
طبق قانون دادخواست تدليس در ازدواج بايد به دادگاه خانواده هر شهرستان ارائه شود. در مورد فسخ ازدواج به دو صورت ميتوان طرح دعوا كرد:
- به محض اطلاع از مواردي كه موجب فسخ ازدواج ميشوند، شخص فريبخورده عقد را فسخ كند و با اظهارنامه مراتب را به طرف مقابل اطلاع دهد. در ادامه با تقديم دادخواست به دادگاه، درخواست حكم دادگاه مبني بر تاييد فسخ را درخواست كند. در اين شرايط از تاريخي كه شخص ذينفع اظهارنامه را ارسال كرده عقد فسخشده محسوب ميشود. در اين حالت راي دادگاه صرفا نشاندهنده اين امر است كه اعمال حق فسخ در تاريخ مذكور به درستي انجام شده است.
- بدون فسخ عقد يا تقديم دادخواست به دادگاه با برشماري مواردي كه موجب فسخ ازدواج شده است، صدور حكم بر فسخ عقد را درخواست كند. در اين صورت زماني عقد فسخ ميشود كه راي دادگاه براي فسخ صادر و فسخ قطعي شود؛ اما تا اين زمان عقد معتبر و تاثيرگذار و حقوق و تكاليف زن و شوهر نسبت به هم پايدار است. بايد به اين نكته توجه داشت كه ميتوان ضمن دادخواست به تاييد فسخ، صدور حكم بر اموري مانند استرداد جهيزيه و … را مطالبه كرد.
ضمانت اجراي كيفري تدليس در ازدواج
به موجب قانون چنانچه هر يك از زن و شوهر، ديگري را به امور واهي از قبيل داشتن تحصيلات عالي، تمكن مالي، موقعيت اجتماعي، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فريب دهد و عقد بر مبناي هر يك از آنها واقع شود، مرتكب به حبس از شش ماه تا دو سال محكوم ميشود. علاوه بر مجازات كيفري كه قانونگذار تعيين كرده، در صورتي كه ازدواج بر مبناي دروغ باشد شخص فريبخورده طبق قوانين و مقررات مدني ميتواند از فريبدهنده يا هر شخص ثالثي كه موجبات تدليس را فراهم كرده است در خواست خسارت كند.
نكته قابل توجه :
با توجه به نظر قانون كه مقرر ميدارد: «هرگاه در يكي از طرفها خصوصيت و شرايط خاصي شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود كه طرف مذكور فاقد ويژگي مورد نظر بوده، براي طرف مقابل حق فسخ ايجاد خواهد شد.» ميتوان نتيجه گرفت مورد مذكور از موارد تدليس در ازدواج است. به عنوان مثال شخصي كه ازدواج قبلي خود را به طرف مقابل اعلام نكرده و با سكوت خود باعث شده طرف ديگر از اين موضوع بياطلاع باشد، مرتكب فريب و تدليس در عقد ازدواج شده است.
گاهي نبود صداقت و راستي در ابتداي زندگي و فريب خوردن يكي از طرفهاي ازدواج ميتواند مشكلات بسياري براي زن و شوهر ايجاد كند. در بسياري موارد اختلافات ناشي از اين موضوع آنقدر شديد ميشود كه حتي ممكن است كانون خانواده از هم بپاشد. به گزارش مجله دلتا امروزه فريب در ازدواج حجم وسيعي از پروندههاي دادگاه خانواده را به خود اختصاص داده است. در ادامه به موضوع تدليس در ازدواج ميپردازيم.
تدليس يا فريب در ازدواج
هرگونه اقدامي كه زن يا مرد يا شخصي ثالث مانند پدر، مادر دختر و پسر يا شخص واسطه انجام دهند، كه موجب فريب در امر ازدواج شود طبق قانون جرم محسوب شده و فريبدهنده مجازات خواهد شد. تدليس يا فريب دادن ميتواند دروغ در بيان شغل ، تحصيلات و يا حتي پنهان كردن ازدواج در گذشته باشد كه با آشكار شدن اين حقيقت، شخص فريبخورده شكايت خود را تحت عنوان تدليس در ازدواج به دادگاه ارائه ميدهد. درواقع هر آنچه كه در عرف به عنوان امر واهي و دروغ بوده از مصاديق تدليس است .
چگونگي طرح دعواي تدليس در دادگاه
طبق قانون دادخواست تدليس در ازدواج بايد به دادگاه خانواده هر شهرستان ارائه شود. در مورد فسخ ازدواج به دو صورت ميتوان طرح دعوا كرد:
- به محض اطلاع از مواردي كه موجب فسخ ازدواج ميشوند، شخص فريبخورده عقد را فسخ كند و با اظهارنامه مراتب را به طرف مقابل اطلاع دهد. در ادامه با تقديم دادخواست به دادگاه، درخواست حكم دادگاه مبني بر تاييد فسخ را درخواست كند. در اين شرايط از تاريخي كه شخص ذينفع اظهارنامه را ارسال كرده عقد فسخشده محسوب ميشود. در اين حالت راي دادگاه صرفا نشاندهنده اين امر است كه اعمال حق فسخ در تاريخ مذكور به درستي انجام شده است.
- بدون فسخ عقد يا تقديم دادخواست به دادگاه با برشماري مواردي كه موجب فسخ ازدواج شده است، صدور حكم بر فسخ عقد را درخواست كند. در اين صورت زماني عقد فسخ ميشود كه راي دادگاه براي فسخ صادر و فسخ قطعي شود؛ اما تا اين زمان عقد معتبر و تاثيرگذار و حقوق و تكاليف زن و شوهر نسبت به هم پايدار است. بايد به اين نكته توجه داشت كه ميتوان ضمن دادخواست به تاييد فسخ، صدور حكم بر اموري مانند استرداد جهيزيه و … را مطالبه كرد.
ضمانت اجراي كيفري تدليس در ازدواج
به موجب قانون چنانچه هر يك از زن و شوهر، ديگري را به امور واهي از قبيل داشتن تحصيلات عالي، تمكن مالي، موقعيت اجتماعي، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فريب دهد و عقد بر مبناي هر يك از آنها واقع شود، مرتكب به حبس از شش ماه تا دو سال محكوم ميشود. علاوه بر مجازات كيفري كه قانونگذار تعيين كرده، در صورتي كه ازدواج بر مبناي دروغ باشد شخص فريبخورده طبق قوانين و مقررات مدني ميتواند از فريبدهنده يا هر شخص ثالثي كه موجبات تدليس را فراهم كرده است در خواست خسارت كند.
نكته قابل توجه :
با توجه به نظر قانون كه مقرر ميدارد: «هرگاه در يكي از طرفها خصوصيت و شرايط خاصي شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود كه طرف مذكور فاقد ويژگي مورد نظر بوده، براي طرف مقابل حق فسخ ايجاد خواهد شد.» ميتوان نتيجه گرفت مورد مذكور از موارد تدليس در ازدواج است. به عنوان مثال شخصي كه ازدواج قبلي خود را به طرف مقابل اعلام نكرده و با سكوت خود باعث شده طرف ديگر از اين موضوع بياطلاع باشد، مرتكب فريب و تدليس در عقد ازدواج شده است.