علم قاضي يكي از دلايل اثبات جرم است و زماني رخ ميدهد كه قاضي با توجه به مستندات و مداركي كه نزد وي مطرح ميشود به يقين برسد. در مواردي كه رأي صادره بر اساس علم قاضي است وي موظف است دلايل و مداركي كه در حكم و تصميم وي موثر بوده و بر طبق آن ها رأي صادر كرده به طور صريح و واضح در حكم ذكر كند.
يكي از مهم ترين دلايلي كه باعث طولاني تر شدن روند رسيدگي به پرونده ها در دادگاه ها ميشود عدم اطلاع افراد از قوانين و مقررات است. اين امر از يك طرف منجر به طرح شكايت هاي بي اساس و از سوي ديگر منجر به افزايش بي رويه پرونده هاي دادگستري و نارضايتي مردم از قوه قضاييه ميشود. به گزارش مجله دلتا طبق قانون، دلايلي براي اثبات جرم وجود دارد كه افراد با توسل به آنها ميتوانند شكايت خود را در دادگاه به اثبات برسانند.
ادله اثبات كيفري
ادله در لغت به معني دلايل است. و در قانون مجازات اسلامي ادله اثبات جرم مشخص شده كه عبارتند از اقرار، شهادت، سوگند و علم قاضي. در ادامه به بررسي هر يك از ادله اثبات دعوا ميپردازيم؛
شرايط اقرار در اثبات جرم ؛
ميتوان گفت اقرار يكي از مهم ترين دلايل قانوني اثبات جرم است. زيرا زماني كه شخصي مرتكب جرم ميشود و شخصا به جرم خود اقرار ميكند نوبت به ادله ديگر نميرسد. زيرا اقرار وي نافذ و معتبر است. مگر اينكه در بررسي هاي قاضي، دلايل و مداركي بر خلاف اقرار متهم باشد. كه در اين موارد دادگاه تحقيق و بررسي لازم را انجام ميدهد. و قرائن و شوهد مخالف اقرار را در رأي ذكر ميكند. طبق قانون، اقرار بايد به صورت شفاهي يا كتبي باشد و يا در شرايط خاص به صورت فعل از قبيل اشاره واقع ميشود. و در هر صورت بايد روشن و بدون ابهام باشد. اقرار در صورتي نافذ است كه اقرار كننده در حين اقرار عاقل، بالغ و مختار باشد. و اقراري كه تحت اكراه، اجبار، شكنجه يا اذيت و آزار روحي يا جسمي گرفته شود، فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مكلف است از متهم تحقيق مجدد به عمل آورد. براي اثبات جنبه غير كيفري كليه جرائم، يك بار اقرار كفايت ميكند.
شهادت؛
به اخباري كه فردي غير از طرف هاي دعوا از وقوع جرم به مقام قضايي بيان ميكند، شهادت گفته ميشود. طبق قانون، شاهد در زمان اداي شهادت بايد داراي شرايطي از جمله بلوغ، عقل، ايمان، عدالت، طهارت مولد، ذينفع نبودن در موضوع، نداشتن خصموت با طرفين يا يكي از آن ها، گدايي نكردن، ولگرد نبودن باشد. اگر شاهد اين شرايط كه شرايط شهادت شرعي گفته ميشود را نداشته باشد، اظهارات او شنيده ميشود، اما تشخيص ميزان تاثير و ارزش اين اظهارات در علم قاضي با دادگاه است. اگر شاهد نزد مقام قضايي حاضر نشود، قاضي عذر وي را ميپذيرد. و در اين خصوص قانون مقرر كرده، چنانچه حضور شاهد در دادگاه غير ممكن باشد، گواهي به صورت مكتوب، صوتي، تصويري به طور زنده يا ضبط شده با احراز شرايط و صحت شهادت، معتبراست. شايان ذكر است رجوع از شهادت، قبل از اجراي مجازات موجب از بين رفتن اعتبار شهادت ميشود و پس از انكار شهادت، ديگر شهادت وي تاثير گذار نيست.
سوگند در اثبات جرم ؛
عبارت است از گواه داد خداوند بر درستي گفتار ادا كننده سوگند است. سوگند داراي شرايط قانوني است و ادا كننده سوگند بايد عاقل، بالغ و مختار باشد. طبق قانون، در اداي سوگند بين مسلمان و غير مسلمان در گفتن سوگند به نام خداوند متعال تفاوتي وجود ندارد. سوگند بايد به طور صريح قصد و نيت را بيان كند و بدون هر گونه ابهام و از روي قطع و يقين ادا شود.
علم قاضي؛
آخرين مورد در ادله اثبات براي امور كيفري، علم قاضي است. و زماني رخ مي دهد كه قاضي با توجه به مستندات و مداركي كه نزد وي مطرح ميشود به يقين برسد. و در مواردي كه رأي صادره بر اساس علم قاضي است وي موظف است دلايل و مداركي كه در حكم و تصميم وي موثر بوده و بر طبق آن ها رأي صادر كرده به طور صريح و واضح در حكم ذكر كند. مواردي از جمله نظريه كارشناس، معاينه محل، تحقيقات محلي، اظهارات شاهدان، گزارش ماموران و ساير مواردي كه ميتواند موجب علم و آگاهي قاضي پرونده شود، مستند علم قاضي گفته ميشود. گاهي در يك پرونده علم قاضي با دلايل قانوني ديگر در تعارض است كه بايد متذكر شد در صورتي كه علم قاضي با ادله قانوني ديگر در اختلاف و تعارض است، اگر علم محكم و قوي باقي بماند آن ادله براي قاضي معتبر نيست و قاضي با ذكر مستندات علم خود و نيز مواردي كه موجب رد دلايل ديگر ميشوند، رأي صادر ميكند و چنانچه براي قاضي علم و آگاهي نسبت به موضوع پرونده ايجاد نشود، ادله قانوني معتبر است و بر اساس آن ها رأي صادر ميشود.
همچنين بخوانيد:
شنود يا استراق سمع از نظر قانون چه مجازاتي دارد؟
وكيل معاضدتي هيچ حق الوكاله اي نمي گيرد
تغيير سن در شناسنامه ؛ دليل افزايش تقاضا چيست؟
علم قاضي يكي از دلايل اثبات جرم است و زماني رخ ميدهد كه قاضي با توجه به مستندات و مداركي كه نزد وي مطرح ميشود به يقين برسد. در مواردي كه رأي صادره بر اساس علم قاضي است وي موظف است دلايل و مداركي كه در حكم و تصميم وي موثر بوده و بر طبق آن ها رأي صادر كرده به طور صريح و واضح در حكم ذكر كند.
يكي از مهم ترين دلايلي كه باعث طولاني تر شدن روند رسيدگي به پرونده ها در دادگاه ها ميشود عدم اطلاع افراد از قوانين و مقررات است. اين امر از يك طرف منجر به طرح شكايت هاي بي اساس و از سوي ديگر منجر به افزايش بي رويه پرونده هاي دادگستري و نارضايتي مردم از قوه قضاييه ميشود. به گزارش مجله دلتا طبق قانون، دلايلي براي اثبات جرم وجود دارد كه افراد با توسل به آنها ميتوانند شكايت خود را در دادگاه به اثبات برسانند.
ادله اثبات كيفري
ادله در لغت به معني دلايل است. و در قانون مجازات اسلامي ادله اثبات جرم مشخص شده كه عبارتند از اقرار، شهادت، سوگند و علم قاضي. در ادامه به بررسي هر يك از ادله اثبات دعوا ميپردازيم؛
شرايط اقرار در اثبات جرم ؛
ميتوان گفت اقرار يكي از مهم ترين دلايل قانوني اثبات جرم است. زيرا زماني كه شخصي مرتكب جرم ميشود و شخصا به جرم خود اقرار ميكند نوبت به ادله ديگر نميرسد. زيرا اقرار وي نافذ و معتبر است. مگر اينكه در بررسي هاي قاضي، دلايل و مداركي بر خلاف اقرار متهم باشد. كه در اين موارد دادگاه تحقيق و بررسي لازم را انجام ميدهد. و قرائن و شوهد مخالف اقرار را در رأي ذكر ميكند. طبق قانون، اقرار بايد به صورت شفاهي يا كتبي باشد و يا در شرايط خاص به صورت فعل از قبيل اشاره واقع ميشود. و در هر صورت بايد روشن و بدون ابهام باشد. اقرار در صورتي نافذ است كه اقرار كننده در حين اقرار عاقل، بالغ و مختار باشد. و اقراري كه تحت اكراه، اجبار، شكنجه يا اذيت و آزار روحي يا جسمي گرفته شود، فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مكلف است از متهم تحقيق مجدد به عمل آورد. براي اثبات جنبه غير كيفري كليه جرائم، يك بار اقرار كفايت ميكند.
شهادت؛
به اخباري كه فردي غير از طرف هاي دعوا از وقوع جرم به مقام قضايي بيان ميكند، شهادت گفته ميشود. طبق قانون، شاهد در زمان اداي شهادت بايد داراي شرايطي از جمله بلوغ، عقل، ايمان، عدالت، طهارت مولد، ذينفع نبودن در موضوع، نداشتن خصموت با طرفين يا يكي از آن ها، گدايي نكردن، ولگرد نبودن باشد. اگر شاهد اين شرايط كه شرايط شهادت شرعي گفته ميشود را نداشته باشد، اظهارات او شنيده ميشود، اما تشخيص ميزان تاثير و ارزش اين اظهارات در علم قاضي با دادگاه است. اگر شاهد نزد مقام قضايي حاضر نشود، قاضي عذر وي را ميپذيرد. و در اين خصوص قانون مقرر كرده، چنانچه حضور شاهد در دادگاه غير ممكن باشد، گواهي به صورت مكتوب، صوتي، تصويري به طور زنده يا ضبط شده با احراز شرايط و صحت شهادت، معتبراست. شايان ذكر است رجوع از شهادت، قبل از اجراي مجازات موجب از بين رفتن اعتبار شهادت ميشود و پس از انكار شهادت، ديگر شهادت وي تاثير گذار نيست.
سوگند در اثبات جرم ؛
عبارت است از گواه داد خداوند بر درستي گفتار ادا كننده سوگند است. سوگند داراي شرايط قانوني است و ادا كننده سوگند بايد عاقل، بالغ و مختار باشد. طبق قانون، در اداي سوگند بين مسلمان و غير مسلمان در گفتن سوگند به نام خداوند متعال تفاوتي وجود ندارد. سوگند بايد به طور صريح قصد و نيت را بيان كند و بدون هر گونه ابهام و از روي قطع و يقين ادا شود.
علم قاضي؛
آخرين مورد در ادله اثبات براي امور كيفري، علم قاضي است. و زماني رخ مي دهد كه قاضي با توجه به مستندات و مداركي كه نزد وي مطرح ميشود به يقين برسد. و در مواردي كه رأي صادره بر اساس علم قاضي است وي موظف است دلايل و مداركي كه در حكم و تصميم وي موثر بوده و بر طبق آن ها رأي صادر كرده به طور صريح و واضح در حكم ذكر كند. مواردي از جمله نظريه كارشناس، معاينه محل، تحقيقات محلي، اظهارات شاهدان، گزارش ماموران و ساير مواردي كه ميتواند موجب علم و آگاهي قاضي پرونده شود، مستند علم قاضي گفته ميشود. گاهي در يك پرونده علم قاضي با دلايل قانوني ديگر در تعارض است كه بايد متذكر شد در صورتي كه علم قاضي با ادله قانوني ديگر در اختلاف و تعارض است، اگر علم محكم و قوي باقي بماند آن ادله براي قاضي معتبر نيست و قاضي با ذكر مستندات علم خود و نيز مواردي كه موجب رد دلايل ديگر ميشوند، رأي صادر ميكند و چنانچه براي قاضي علم و آگاهي نسبت به موضوع پرونده ايجاد نشود، ادله قانوني معتبر است و بر اساس آن ها رأي صادر ميشود.
همچنين بخوانيد:
شنود يا استراق سمع از نظر قانون چه مجازاتي دارد؟
وكيل معاضدتي هيچ حق الوكاله اي نمي گيرد
چرا ارث زنان نصف مردان است؟