گاهي زن و شوهر به دلايلي از يكديگر جدا ميشوند، در چنين شرايطي اگر فرزندي وجود داشته باشد پراهميتترين مساله اين است كه كودك در يك محيط سالم زندگي كند. به همين دليل بحث حضانت فرزند از مهمترين دغدغهها بعد از جدايي محسوب ميشود. در مجله دلتا به بررسي شرايط و چگونگي حضانت فرزند بعد از جدايي مادر و پدر ميپردازيم. در ادامه با ما همراه باشيد.
مفهوم حضانت چيست؟
حضانت به معني نگهداري و سرپرستي است و حقي است كه قانون به پدر و مادر و يا حتي شخص ديگري تحت عنوان ولي داده است. نگهداري و تربيت دو شرط اساسي و مهم در بحث حضانت از كودك هستند. اين حق بعد از جدايي يا فوت يكي از والدين به ديگري داده ميشود. دو اصل سرپرستي و تربيت پايه و اساس حضانت فرزند دختر يا پسر ميباشد. بنابراين ولي موظف است علاوه بر نگهداري از كودك، به مباحث تربيتي او نيز دقت داشته باشد. در غير اينصورت قواعد و ضوابط حضانت از كودك را رعايت نكرده است.
حضانت فرزند بعد از ازدواج مادر
در گذشته مبناي قانوني بر اين بود كه در صورت ازدواج مجدد مادر حق حضانت وي ساقط ميشد و به پدر سپرده ميشد. اما در قانون جديد حمايت از خانواده رويه تغيير كرده است. برطبق اين قانون اگر كودك به مادر نياز اساسي داشته باشد و مادر نيز داراي شايستگي اخلاقي و رواني باشد حضانت فرزند حتي در صورت ازدواج مجدد، با مادر است و نميتوان اين حق قانوني را از مادر سلب كرد مگر اينكه شرايط نگهداري از فرزند بر خلاف قوانين حضانت باشد. به عنوان مثال شوهر همسر با كودك بد رفتاري كند كه در چنين شرايطي حضانت فرزند از مادر سلب ميشود. در مواردي كه پدر فوت كرده باشد، ازدواج دوباره مادر حق حضات را از او سلب نميكند. نكته ديگري كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه اگر شوهر در زمان طلاق حق حضانت را به زن واگذار كند، اين حق با ازدواج مجدد زن از او ساقط نميشود، مگر اينكه پس از ازدواج از نظر قانوني صلاحيت نگهداري از كودك به خاطر شرايطي نظير عدم امنيت كودك از مادر سلب شود.
بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند
ممكن است مادر در واقع صلاحيت نگهداري داشته باشد ولي به دلايلي موفق نشود حق حضانت فرزند را بگيرد البته، اگر به عنوان مثال زن و شوهر توافق كرده باشند كه بعد از طلاق حق حضانت و نگهداري از فرزند به پدر داده شود. در چنين شرايطي زن ميتواند با بخشيدن مهريه خود و همچنين موافقت شوهر حق حضانت فرزند را براي خود بگيرد. اما اگر بعد از اين اقدام زن پشيمان شود و درخواست بازگشت مهريه را داشته باشد از لحاظ قانوني ديگر مهريه به او تعلق نخواهد گرفت و فقط در صورت توافق شوهر مبني بر پرداخت مهريه اين اقدام صورت ميگيرد.
موارد سالب حضانت فرزند
به موجب قانون از جمله عواملي كه ميتواند منجر به سلب حضانت فرزند شود عبارتند از :
- اعتياد به مواد مخدر
- جنون و مشكلات رواني
- بد رفتاري كردن و آزار كودك
- عدم مراقبت مناسب از كودك
- سوءاستفاده از كودك
- مشكلات اخلاقي
- تنبيه كودك بر خلاف عرف
بايد توجه داشت در صورتي اين شرايط مورد قبول دادگاه است كه مدارك مستدل در مورد آنها ارائه شود. از آنجاييكه مصلحت و منافع كودك بر تمامي مقرراتي كه در بحث حضانت فرزند مطرح شده الويت دارد. بر طبق قانون كليه مواردي كه ميتواند به كودك صدمه بزند بايد در نظر گرفته شود و فقط به برخي موارد خاص بسنده نشود. براي مثال قانونگذار در قانون جديد حضور كودكان زير 15 سال در جلسات رسيدگي به اختلافات خانوادگي را ممنوع اعلام كرده است مگر به قيد ضرورت. بنابراين دادگاه ميتواند هر موردي كه با توجه به شرايط خاص كودك باعث صدمه و آسيب به روند نگهداري و تربيت كودك شود را مصداق سلب حق حضانت فرزند بداند.
بابت حضانت فرزند، نميتوان درخواست دستمزد كرد
از آنجايي كه حضانت وظيفه و تكليف پدر و مادر است بنابراين نميتوانند براي سرپرستي و تربيت كودك از يكديگر يا دادگاه يا هر نهاد ديگري تقاضاي دستمزد كنند، اما در صورتيكه دادگاه فرد ديگري به غير از والدين كودك، براي اين موضوع تعيين كرده باشد آن شخص ميتواند درخواست دستمزد كند.
گاهي زن و شوهر به دلايلي از يكديگر جدا ميشوند، در چنين شرايطي اگر فرزندي وجود داشته باشد پراهميتترين مساله اين است كه كودك در يك محيط سالم زندگي كند. به همين دليل بحث حضانت فرزند از مهمترين دغدغهها بعد از جدايي محسوب ميشود. در مجله دلتا به بررسي شرايط و چگونگي حضانت فرزند بعد از جدايي مادر و پدر ميپردازيم. در ادامه با ما همراه باشيد.
مفهوم حضانت چيست؟
حضانت به معني نگهداري و سرپرستي است و حقي است كه قانون به پدر و مادر و يا حتي شخص ديگري تحت عنوان ولي داده است. نگهداري و تربيت دو شرط اساسي و مهم در بحث حضانت از كودك هستند. اين حق بعد از جدايي يا فوت يكي از والدين به ديگري داده ميشود. دو اصل سرپرستي و تربيت پايه و اساس حضانت فرزند دختر يا پسر ميباشد. بنابراين ولي موظف است علاوه بر نگهداري از كودك، به مباحث تربيتي او نيز دقت داشته باشد. در غير اينصورت قواعد و ضوابط حضانت از كودك را رعايت نكرده است.
حضانت فرزند بعد از ازدواج مادر
در گذشته مبناي قانوني بر اين بود كه در صورت ازدواج مجدد مادر حق حضانت وي ساقط ميشد و به پدر سپرده ميشد. اما در قانون جديد حمايت از خانواده رويه تغيير كرده است. برطبق اين قانون اگر كودك به مادر نياز اساسي داشته باشد و مادر نيز داراي شايستگي اخلاقي و رواني باشد حضانت فرزند حتي در صورت ازدواج مجدد، با مادر است و نميتوان اين حق قانوني را از مادر سلب كرد مگر اينكه شرايط نگهداري از فرزند بر خلاف قوانين حضانت باشد. به عنوان مثال شوهر همسر با كودك بد رفتاري كند كه در چنين شرايطي حضانت فرزند از مادر سلب ميشود. در مواردي كه پدر فوت كرده باشد، ازدواج دوباره مادر حق حضات را از او سلب نميكند. نكته ديگري كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه اگر شوهر در زمان طلاق حق حضانت را به زن واگذار كند، اين حق با ازدواج مجدد زن از او ساقط نميشود، مگر اينكه پس از ازدواج از نظر قانوني صلاحيت نگهداري از كودك به خاطر شرايطي نظير عدم امنيت كودك از مادر سلب شود.
بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند
ممكن است مادر در واقع صلاحيت نگهداري داشته باشد ولي به دلايلي موفق نشود حق حضانت فرزند را بگيرد البته، اگر به عنوان مثال زن و شوهر توافق كرده باشند كه بعد از طلاق حق حضانت و نگهداري از فرزند به پدر داده شود. در چنين شرايطي زن ميتواند با بخشيدن مهريه خود و همچنين موافقت شوهر حق حضانت فرزند را براي خود بگيرد. اما اگر بعد از اين اقدام زن پشيمان شود و درخواست بازگشت مهريه را داشته باشد از لحاظ قانوني ديگر مهريه به او تعلق نخواهد گرفت و فقط در صورت توافق شوهر مبني بر پرداخت مهريه اين اقدام صورت ميگيرد.
موارد سالب حضانت فرزند
به موجب قانون از جمله عواملي كه ميتواند منجر به سلب حضانت فرزند شود عبارتند از :
- اعتياد به مواد مخدر
- جنون و مشكلات رواني
- بد رفتاري كردن و آزار كودك
- عدم مراقبت مناسب از كودك
- سوءاستفاده از كودك
- مشكلات اخلاقي
- تنبيه كودك بر خلاف عرف
بايد توجه داشت در صورتي اين شرايط مورد قبول دادگاه است كه مدارك مستدل در مورد آنها ارائه شود. از آنجاييكه مصلحت و منافع كودك بر تمامي مقرراتي كه در بحث حضانت فرزند مطرح شده الويت دارد. بر طبق قانون كليه مواردي كه ميتواند به كودك صدمه بزند بايد در نظر گرفته شود و فقط به برخي موارد خاص بسنده نشود. براي مثال قانونگذار در قانون جديد حضور كودكان زير 15 سال در جلسات رسيدگي به اختلافات خانوادگي را ممنوع اعلام كرده است مگر به قيد ضرورت. بنابراين دادگاه ميتواند هر موردي كه با توجه به شرايط خاص كودك باعث صدمه و آسيب به روند نگهداري و تربيت كودك شود را مصداق سلب حق حضانت فرزند بداند.
بابت حضانت فرزند، نميتوان درخواست دستمزد كرد
از آنجايي كه حضانت وظيفه و تكليف پدر و مادر است بنابراين نميتوانند براي سرپرستي و تربيت كودك از يكديگر يا دادگاه يا هر نهاد ديگري تقاضاي دستمزد كنند، اما در صورتيكه دادگاه فرد ديگري به غير از والدين كودك، براي اين موضوع تعيين كرده باشد آن شخص ميتواند درخواست دستمزد كند.
چرا ارث زنان نصف مردان است؟