گاهي افراد گمان ميكنند كه جنيني كه هنوز متولد نشده است هيچ ارثي از اموال شخص متوفي نميبرد، اما ميتوان گفت اين درست نيست و جنين هم حق ارث بردن دارد و ميتواند يكي از وراث باشد. به گزارش مجله دلتا ،جنين نيز داراي نوعي شخصيت است و در صورتي كه زنده متولد شود، از حق و حقوقي كه در قانون براي او تعيين شده، برخوردار ميشود. و ميتواند صاحب حق باشد كه مهمترين اين حقوق عبارتند از حق زنده بودن، حق ارث بردن و ساير حقوقي كه در قانون براي جنين در نظر گرفته شده است.
شرايط ارث بردن جنين در قانون
طبق قانون، جنين در صورتي كه زنده متولد شود از حقوق قانوني برخوردار است. كه از جمله اين حقوق ميتوان به ارث بردن اشاره كرد. قانون مدني مقرر ميدارد: «شرط ارث بردن وراث، زنده بودن آنها در زمان فوت شخص متوفي است. با توجه به اين امر، اگر جنيني وجود داشته باشد، در صورتي ارث ميبرد كه نطفه او در زمان فوت متوفي منعقد شده باشد و همچنين زنده متولد شود، حتي اگر بلافاصله پس از تولد بميرد.»
براي اينكه جنين ارث ببرد بايد دو شرط وجود داشته باشد:
- نطفه در زمان فوت متوفي منعقد شده باشد؛ اين موضوع در مورد تلقيح مصنوعي صدق ميكند. يعني اگر نطفه پدر كه در زمان زنده بودن او گرفته شده است تا زمان مرگ وي نگهداري شود و پس از فوت به همسرش تلقيح شود، به دليل اينكه نطفه جنين پس از فوت پدر منعقد شده، جنين از ارث محروم خواهد بود.
- جنين زنده متولد شود؛ اگر طفل مرده به دنيا بيايد از ارث محروم خواهد بود. حيات جنين پس از تولد، حتي يك لحظه، براي ارث بردن او كافي است، هرچند پس از تولد بلافاصله بميرد. به عنوان مثال جنيني كه ريه ناقص دارد و از نظر پزشكي مرگ او در يك مدت كوتاه حتمي است، در اين صورت، سهمالارث جنين پس از فوت متوفي به وراثي كه زمان فوت او وجود داشتهاند ميرسد. اما در صورتي كه زنده ماندن طفل تا لحظه تولد قطعي باشد ولي در حيات او پس از تولد شك و ترديد وجود داشته باشد، طفل مذكور ارث نخواهد برد. همچنين، در صورتي كه كودك در زمان تولد بميرد، ارث نميبرد؛ مانند اينكه پس از خروج سر و گردن و پيش از خروج شكم و پاها بميرد،در اين حالت هم ارث نميبرد. زيرا زماني ميتوان گفت جنين زنده متولد شده كه پس از خروج تمام بدن، زنده باشد.
راهكارهاي موجود براي حفظ سهمالارث جنين
قانونگذار براي اينكه سهمالارث جنين محفوظ بماند راهكارهايي انديشيده كه در قانون مدني بيان شده و به شرح زير است :
- نخست اين كه اگر جنين با زنده متولد شدن خود مانع از ارث بردن تمام يا بعضي از ورثه شود، اموال باقيمانده از متوفي تا زمان تولد او تقسيم نخواهد شد. به عنوان مثال اگر بازماندگان متوفي، خواهر، برادر و پدر و مادر او باشند و همسر متوفي باردار باشد، اين جنين كه فرزند متوفي محسوب ميشود، درصورت زنده متولد شدن، مانع از ارث بردن برادر و خواهر متوفي خواهد شد. بنابراين در چنين شرايطي تقسيم ارث تا زمان تولد جنين، معلق ميماند و به تاخير خواهد افتاد.
- اگر جنين مانع ارث بردن ورثه نباشد و آن ها بخواهند ارث را تقسيم كنند، بايد براي جنين، سهمي كه مساوي سهم دو پسر كه مطابق با طبقه او باشند، كنار بگذارند و اموال باقيمانده را بين خود تقسيم كنند. البته بايد توجه داشت كه اين تقسيم ارث تا زماني كه وضعيت جنين معلوم شود، معتبر است.
امروزه با پيشرفت علم و تكنولوژي و امكان سونوگرافي ، ميتوان جنس و تعداد جنين را دقيقاً مشخص كرد، ميتوان گفت اتخاذ تصميم بر عهده دادگاه و رويه قضايي است و به محض مشخص شدن واقعيت، تقسيم ارث صورت ميگيرد. برطبق قانون، اداره سهمالارث جنين بر عهده قيم يا وصي منصوب از جانب پدر و جد پدري خواهد بود. اگر جنين فاقد ولي يا وصي باشد، دادگاه براي مديريت سهمالارث او، شخصي را تعيين ميكند كه امين ناميده ميشود. بايد در نظر داشت كه پس از تولد جنين، سمت امين كه براي حفظ اموال جنين معين شده است، از بين ميرود.
گاهي افراد گمان ميكنند كه جنيني كه هنوز متولد نشده است هيچ ارثي از اموال شخص متوفي نميبرد، اما ميتوان گفت اين درست نيست و جنين هم حق ارث بردن دارد و ميتواند يكي از وراث باشد. به گزارش مجله دلتا ،جنين نيز داراي نوعي شخصيت است و در صورتي كه زنده متولد شود، از حق و حقوقي كه در قانون براي او تعيين شده، برخوردار ميشود. و ميتواند صاحب حق باشد كه مهمترين اين حقوق عبارتند از حق زنده بودن، حق ارث بردن و ساير حقوقي كه در قانون براي جنين در نظر گرفته شده است.
شرايط ارث بردن جنين در قانون
طبق قانون، جنين در صورتي كه زنده متولد شود از حقوق قانوني برخوردار است. كه از جمله اين حقوق ميتوان به ارث بردن اشاره كرد. قانون مدني مقرر ميدارد: «شرط ارث بردن وراث، زنده بودن آنها در زمان فوت شخص متوفي است. با توجه به اين امر، اگر جنيني وجود داشته باشد، در صورتي ارث ميبرد كه نطفه او در زمان فوت متوفي منعقد شده باشد و همچنين زنده متولد شود، حتي اگر بلافاصله پس از تولد بميرد.»
براي اينكه جنين ارث ببرد بايد دو شرط وجود داشته باشد:
- نطفه در زمان فوت متوفي منعقد شده باشد؛ اين موضوع در مورد تلقيح مصنوعي صدق ميكند. يعني اگر نطفه پدر كه در زمان زنده بودن او گرفته شده است تا زمان مرگ وي نگهداري شود و پس از فوت به همسرش تلقيح شود، به دليل اينكه نطفه جنين پس از فوت پدر منعقد شده، جنين از ارث محروم خواهد بود.
- جنين زنده متولد شود؛ اگر طفل مرده به دنيا بيايد از ارث محروم خواهد بود. حيات جنين پس از تولد، حتي يك لحظه، براي ارث بردن او كافي است، هرچند پس از تولد بلافاصله بميرد. به عنوان مثال جنيني كه ريه ناقص دارد و از نظر پزشكي مرگ او در يك مدت كوتاه حتمي است، در اين صورت، سهمالارث جنين پس از فوت متوفي به وراثي كه زمان فوت او وجود داشتهاند ميرسد. اما در صورتي كه زنده ماندن طفل تا لحظه تولد قطعي باشد ولي در حيات او پس از تولد شك و ترديد وجود داشته باشد، طفل مذكور ارث نخواهد برد. همچنين، در صورتي كه كودك در زمان تولد بميرد، ارث نميبرد؛ مانند اينكه پس از خروج سر و گردن و پيش از خروج شكم و پاها بميرد،در اين حالت هم ارث نميبرد. زيرا زماني ميتوان گفت جنين زنده متولد شده كه پس از خروج تمام بدن، زنده باشد.
راهكارهاي موجود براي حفظ سهمالارث جنين
قانونگذار براي اينكه سهمالارث جنين محفوظ بماند راهكارهايي انديشيده كه در قانون مدني بيان شده و به شرح زير است :
- نخست اين كه اگر جنين با زنده متولد شدن خود مانع از ارث بردن تمام يا بعضي از ورثه شود، اموال باقيمانده از متوفي تا زمان تولد او تقسيم نخواهد شد. به عنوان مثال اگر بازماندگان متوفي، خواهر، برادر و پدر و مادر او باشند و همسر متوفي باردار باشد، اين جنين كه فرزند متوفي محسوب ميشود، درصورت زنده متولد شدن، مانع از ارث بردن برادر و خواهر متوفي خواهد شد. بنابراين در چنين شرايطي تقسيم ارث تا زمان تولد جنين، معلق ميماند و به تاخير خواهد افتاد.
- اگر جنين مانع ارث بردن ورثه نباشد و آن ها بخواهند ارث را تقسيم كنند، بايد براي جنين، سهمي كه مساوي سهم دو پسر كه مطابق با طبقه او باشند، كنار بگذارند و اموال باقيمانده را بين خود تقسيم كنند. البته بايد توجه داشت كه اين تقسيم ارث تا زماني كه وضعيت جنين معلوم شود، معتبر است.
امروزه با پيشرفت علم و تكنولوژي و امكان سونوگرافي ، ميتوان جنس و تعداد جنين را دقيقاً مشخص كرد، ميتوان گفت اتخاذ تصميم بر عهده دادگاه و رويه قضايي است و به محض مشخص شدن واقعيت، تقسيم ارث صورت ميگيرد. برطبق قانون، اداره سهمالارث جنين بر عهده قيم يا وصي منصوب از جانب پدر و جد پدري خواهد بود. اگر جنين فاقد ولي يا وصي باشد، دادگاه براي مديريت سهمالارث او، شخصي را تعيين ميكند كه امين ناميده ميشود. بايد در نظر داشت كه پس از تولد جنين، سمت امين كه براي حفظ اموال جنين معين شده است، از بين ميرود.