طبق قانون نفقه فرزند بر عهده پدر اوست. در صورت فوت پدر يا عدم توانايي مالي او نسبت به پرداخت نفقه، برعهده پدربزرگ پدري خواهد بود. در صورت نبود يا عدم قدرت اجداد پدري، پرداخت نفقه بر عهده مادر است.
زن و شوهري كه صاحب فرزند مي‌شوند در مقابل او وظايف و تكاليفي را عهده‌دار مي‌شوند. يكي از اين تكاليف تامين مادي فرزندشان است كه در قانون تحت عنوان نفقه فرزند بحث شده است. در تعيين ميزان نفقه فرزندان معيار، عرف مخارج زندگي و توانايي مالي مسئول پرداخت نفقه لحاظ مي‌شود. به گزارش مجله پيام دلتا دادگاه هاي خانواده معمولا با در نظر گرفتن توانايي مالي انفاق دهنده و مخارج متعارف فرزند مانند هزينه هاي مربوط به تامين مسكن و پوشاك و غذا را متناسب با محيطي كه در حال پرورش است (مانند شهر، روستا و…) مورد سنجش قرار مي‌دهند به همين سبب نفقه افراد به يك اندازه ثابت نيست. ديگر هزينه‌هاي عرفي مانند تحصيل و درمان و … را مي‌توان بر اساس مسئوليت نگهداري و تربيت كه برعهده‌ي والدين است، متوجه خود والدين دانست.
نفقه فرزندان بر عهده كيست؟
طبق قانون نفقه فرزند بر عهده پدر او است. در صورت فوت پدر يا ناتواني مالي او نسبت به پرداخت نفقه، برعهده پدربزرگ پدري خواهد بود. در صورت نبود يا ناتواني اجداد پدري، پرداخت نفقه بر عهده مادر است. اگر مادر نيز در قيد حيات نباشد يا توان مالي نداشته باشد بر عهده پدربزرگ ها و مادر بزرگ هاي مادري و مادر بزرگ هاي پدري است.
آيا جهيزيه دختر به عنوان نفقه است يا خير؟
بر اساس قانون، در هر ازدواج فراهم كردن شرايط براي شروع زندگي مانند خانه و لوازم لازم، برعهده مرد است. البته در عرف براي تقسيم فشارهاي مالي تهيه وسايل خانه تحت عنوان جهيزيه بر عهده خانواده دختر است كه شرعا و قانونا تهيه اين وسايل براي شروع زندگي بر عهده مرد است و مرد مسئول كلي خانواده محسوب مي شود و هرچند كه كمك خانواده دختر كاري شايسته است، بنابراين به نظر مي رسد جهيزيه دختر به عنوان نفقه براي خانواده او محسوب نمي‌شود.
نحوه مطالبه نفقه و ضمانت اجراي عدم پرداخت
بايد بدانيم نحوه مطالبه نفقه فرزند به اين صورت است كه اگر فرزند دختر كمتر از ۹ سال و پسر كمتر از ۱۵ سال باشد با استناد به قانون حمايت خانواده كسي كه طفل را نگهداري مي‌كند مثل مادر مي‌تواند براي نفقه او عليه پدر يا پدربزرگ پدري به دادگاه رجوع كند.
از فاصله سنيني كه ذكر شد تا ۱۸ سال تمام نيز در صورتي كه حكم رشد از دادگاه گرفته شده باشد فرزند مي‌تواند بر عليه پدر يا هر شخص ديگري كه پرداخت نفقه برعهده او است اقامه دعوي كند، اما اگر حكم رشد فرزند را از دادگاه نگرفته باشد نمي‌تواند به تنهايي و مستقيم در دادگاه مطالبه نفقه بكند.
اگر پدر و مادر از دادگاه درخواست طلاق كنند طبق ماده ۲۹ قانون حمايت خانواده، دادگاه مكلف است ضمن راي طلاق، تكليف حضانت و هزينه هاي حضانت فرزندان را كه منظور نفقه فرزند مشترك است تعيين كند. اگر طلاق توافقي باشد والدين در مورد تمام موارد از جمله حضانت و مخارج فرزند يعني همان نفقه توافق مي‌كنند. اگر در زمان طلاق، توافقي صورت نگيرد يا والدين دچار اختلاف شوند، معمولا موضوع به كارشناس ارجاع داده مي شود تا براي ميزان آن تعيين تكليف شود.
در مورد احكامي كه دادگاه در خصوص نفقه فرزند صادر مي‌كند با تغيير اوضاع و احوال از جمله تغييرات اقتصادي، مي‌توان از دادگاه تقاضاي تغيير و گاهي كم كردن ميزان نفقه را درخواست كرد. به اين معنا كه دادگاه مجددا بررسي كند و در صورت تغييرات، اقدام به صدور حكم جديد كند.
مجازات نپرداختن نفقه
نپرداختن نفقه فرزند در صورت تمكن مالي جرم محسوب مي‌شود. طبق قانون حمايت خانواده مجازات نپرداختن نفقه ۶ ماه تا ۲ سال حبس است. شروع به رسيدگي در دادگاه مستلزم طرح شكايت از طرف شاكي است. طفل چون به طور مستقل امكان طرح شكايت ندارد، مادر يا اشخاص ديگر اعلام كننده جرم به دادگاه هستند. حتي نپرداختن نفقه فرزندان و يا كودكان تحت سرپرستي هم مشمول اين مجازات است.
طبق قانون نفقه فرزند بر عهده پدر اوست. در صورت فوت پدر يا عدم توانايي مالي او نسبت به پرداخت نفقه، برعهده پدربزرگ پدري خواهد بود. در صورت نبود يا عدم قدرت اجداد پدري، پرداخت نفقه بر عهده مادر است.
زن و شوهري كه صاحب فرزند مي‌شوند در مقابل او وظايف و تكاليفي را عهده‌دار مي‌شوند. يكي از اين تكاليف تامين مادي فرزندشان است كه در قانون تحت عنوان نفقه فرزند بحث شده است. در تعيين ميزان نفقه فرزندان معيار، عرف مخارج زندگي و توانايي مالي مسئول پرداخت نفقه لحاظ مي‌شود. به گزارش مجله پيام دلتا دادگاه هاي خانواده معمولا با در نظر گرفتن توانايي مالي انفاق دهنده و مخارج متعارف فرزند مانند هزينه هاي مربوط به تامين مسكن و پوشاك و غذا را متناسب با محيطي كه در حال پرورش است (مانند شهر، روستا و…) مورد سنجش قرار مي‌دهند به همين سبب نفقه افراد به يك اندازه ثابت نيست. ديگر هزينه‌هاي عرفي مانند تحصيل و درمان و … را مي‌توان بر اساس مسئوليت نگهداري و تربيت كه برعهده‌ي والدين است، متوجه خود والدين دانست.
نفقه فرزندان بر عهده كيست؟
طبق قانون نفقه فرزند بر عهده پدر او است. در صورت فوت پدر يا ناتواني مالي او نسبت به پرداخت نفقه، برعهده پدربزرگ پدري خواهد بود. در صورت نبود يا ناتواني اجداد پدري، پرداخت نفقه بر عهده مادر است. اگر مادر نيز در قيد حيات نباشد يا توان مالي نداشته باشد بر عهده پدربزرگ ها و مادر بزرگ هاي مادري و مادر بزرگ هاي پدري است.
آيا جهيزيه دختر به عنوان نفقه است يا خير؟
بر اساس قانون، در هر ازدواج فراهم كردن شرايط براي شروع زندگي مانند خانه و لوازم لازم، برعهده مرد است. البته در عرف براي تقسيم فشارهاي مالي تهيه وسايل خانه تحت عنوان جهيزيه بر عهده خانواده دختر است كه شرعا و قانونا تهيه اين وسايل براي شروع زندگي بر عهده مرد است و مرد مسئول كلي خانواده محسوب مي شود و هرچند كه كمك خانواده دختر كاري شايسته است، بنابراين به نظر مي رسد جهيزيه دختر به عنوان نفقه براي خانواده او محسوب نمي‌شود.
نحوه مطالبه نفقه و ضمانت اجراي عدم پرداخت
بايد بدانيم نحوه مطالبه نفقه فرزند به اين صورت است كه اگر فرزند دختر كمتر از ۹ سال و پسر كمتر از ۱۵ سال باشد با استناد به قانون حمايت خانواده كسي كه طفل را نگهداري مي‌كند مثل مادر مي‌تواند براي نفقه او عليه پدر يا پدربزرگ پدري به دادگاه رجوع كند.
از فاصله سنيني كه ذكر شد تا ۱۸ سال تمام نيز در صورتي كه حكم رشد از دادگاه گرفته شده باشد فرزند مي‌تواند بر عليه پدر يا هر شخص ديگري كه پرداخت نفقه برعهده او است اقامه دعوي كند، اما اگر حكم رشد فرزند را از دادگاه نگرفته باشد نمي‌تواند به تنهايي و مستقيم در دادگاه مطالبه نفقه بكند.
اگر پدر و مادر از دادگاه درخواست طلاق كنند طبق ماده ۲۹ قانون حمايت خانواده، دادگاه مكلف است ضمن راي طلاق، تكليف حضانت و هزينه هاي حضانت فرزندان را كه منظور نفقه فرزند مشترك است تعيين كند. اگر طلاق توافقي باشد والدين در مورد تمام موارد از جمله حضانت و مخارج فرزند يعني همان نفقه توافق مي‌كنند. اگر در زمان طلاق، توافقي صورت نگيرد يا والدين دچار اختلاف شوند، معمولا موضوع به كارشناس ارجاع داده مي شود تا براي ميزان آن تعيين تكليف شود.
در مورد احكامي كه دادگاه در خصوص نفقه فرزند صادر مي‌كند با تغيير اوضاع و احوال از جمله تغييرات اقتصادي، مي‌توان از دادگاه تقاضاي تغيير و گاهي كم كردن ميزان نفقه را درخواست كرد. به اين معنا كه دادگاه مجددا بررسي كند و در صورت تغييرات، اقدام به صدور حكم جديد كند.
مجازات نپرداختن نفقه
نپرداختن نفقه فرزند در صورت تمكن مالي جرم محسوب مي‌شود. طبق قانون حمايت خانواده مجازات نپرداختن نفقه ۶ ماه تا ۲ سال حبس است. شروع به رسيدگي در دادگاه مستلزم طرح شكايت از طرف شاكي است. طفل چون به طور مستقل امكان طرح شكايت ندارد، مادر يا اشخاص ديگر اعلام كننده جرم به دادگاه هستند. حتي نپرداختن نفقه فرزندان و يا كودكان تحت سرپرستي هم مشمول اين مجازات است.
چرا ارث زنان نصف مردان است؟