منازعه به اين معنا است كه همه شركت‌كنندگان مرتكب زد و خورد شوند؛ حال اگر گروهي صرفاً مضروب واقع شده و عكس‌العملي از خود نشان ندهند، مشمول شركت در نزاع دسته‌جمعي نخواهند بود. مجازات هر يك از شركت‌كنندگان در نزاع، با توجه به نتايج درگيري متفاوت خواهد بود.
منازعه يكي از جرائم عليه اشخاص محسوب مي‌شود كه غير قابل گذشت است. تحقق اين جرم، منوط به شركت دستكم سه نفر و ايجاد يكي از نتايج مصرح در ماده ۶۱۵ بخش تعزيرات قانون مجازات اسلامي است. گاهي اوقات وقوع جنايت در شرايط خاص، علاوه بر مجازات معين، موجب كيفر تعزيري نيز مي‌شود.در ادامه با مجله پيام دلتا همراه باشيد تا به اين موضوع بيشتر پرداخته شود.
تعريف منازعه در قانون
بر اساس ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامي، «هرگاه عده‌اي با يكديگر منازعه كنند، هر يك از شركت‌كنندگان در نزاع، حسب مورد به مجازات مقرر در قانون محكوم مي‌شوند»
منازعه شركت كنندگان در نزاع دسته‌جمعي به اين معنااست كه رفتار و عمل هر يك از شركا در وقوع جرم تأثير داشته و جزيي از جرم انجام شده باشد.
چند نكته در خصوص منازعه
- منازعه، درگيري جسمي است و نزاع لفظي را شامل نمي‌شود همچنين براي تحقق اين جرم حضور بيش از ۳ نفر ضروري است.
- يكي ديگر از شروط تحقق نزاع دسته‌جمعي، نامعلوم بودن نحوه و كيفيت رفتار مجرمانه افراد حاضر در درگيري است؛ زيرا در صورتي كه بتوان مرتكب اصلي را شناخت با او مطابق قانون مربوط به ضرب و جرح عمدي رفتار خواهد شد.
- در منازعه بين شركت‌كنندگان شناسايي رابطه عليت بين صدمه و منازعه، ضرورت دارد؛ به‌طوري كه اگر منازعه نبود، صدمه‌اي هم وارد نمي‌شد. بنابراين شامل صدماتي كه در حين فرار و به دليل تصادف كردن يا افتادن بر زمين براي شخص اتفاق ميافتد، نمي‌شود.
- جرم منازعه، به محض دخالت در واقعه درگيري و منازعه محقق مي‌شود؛ هر چند مرتكب به شخص صدمه وارد نكرده باشد. بنابراين صرف شركت كنندگان در نزاع و تحقق نتايجي مثل قتل، نقص عضو يا ضرب و جرح، موجب محكوميت هر يك از مرتكبان طبق قانون مجازات مي‌شوند و ضرورتي ندارد كه شركت كنندگان در نزاع، خود نيز ضرب و جرحي وارد كرده باشند.
- شخصيت و ارتباط كسي كه جرمي به ضرر او واقع شده است (مجني‌عليه) در نزاع دسته‌جمعي مهم نيست يعني تفاوتي ندارد كه مجني‌عليه از جمله طرف‌هاي درگير بوده يا ميانجي يا شخص ثالثي باشد. بنابراين لازم نيست مجني‌عليه حتماً خود از شركت‌كنندگان در منازعه باشد.
مجازات منازعه
طبق قانون هر يك از شركت‌كنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زير محكوم مي‌شوند:
- در صورتي كه نزاع منتهي به قتل شود به حبس از يك تا سه سال.
- در صورتي كه منتهي به نقص عضو شود، به حبس از يك تا سه سال.
- در صورتي كه منتهي به ضرب و جرح شود، به حبس از سه ماه تا يك سال.
- نكته ۱: در صورتي كه اقدام شخص، دفاع مشروع تشخيص داده شود، مشمول اين موارد نخواهد بود.
- نكته ۲: مجازات‌هاي مذكور مانع اجراي مقررات قصاص يا ديه حسب مورد نخواهد شد.
به عبارت ديگر اگر يكي از منازعان مرتكب قتل فرد ديگري شده باشد، حسب مورد مجازات قتل عمدي يا قتل غيرعمدي را نيز بايد تحمل كند.
ضرب و جرح در مقام دفاع مشروع جرم نيست
يك حقوقدان در پاسخ به اين سوال كه آيا زد و خورد در دعوا، شامل ضرب و جرح عمدي است يا دفاع مشروع، مي‌گويد: طبيعتا اگر ضرب و جرح صورت‌گرفته در مقام دفاع مشروع انجام شده باشد جرم نخواهد بود اما در صورتي كه از شمول دفاع مشروع خارج باشد حسب مورد مشمول قانون خواهد شد و براي آن مجازات تعيين مي‌شود. اين حقوقدان همچنين در خصوص جرم بودن يا نبودن شركت در منازعه خاطرنشان كرد: نفس شركت در منازعه جرم است.
منازعه به اين معنا است كه همه شركت‌كنندگان مرتكب زد و خورد شوند؛ حال اگر گروهي صرفاً مضروب واقع شده و عكس‌العملي از خود نشان ندهند، مشمول شركت در نزاع دسته‌جمعي نخواهند بود. مجازات هر يك از شركت‌كنندگان در نزاع، با توجه به نتايج درگيري متفاوت خواهد بود.
منازعه يكي از جرائم عليه اشخاص محسوب مي‌شود كه غير قابل گذشت است. تحقق اين جرم، منوط به شركت دستكم سه نفر و ايجاد يكي از نتايج مصرح در ماده ۶۱۵ بخش تعزيرات قانون مجازات اسلامي است. گاهي اوقات وقوع جنايت در شرايط خاص، علاوه بر مجازات معين، موجب كيفر تعزيري نيز مي‌شود.در ادامه با مجله پيام دلتا همراه باشيد تا به اين موضوع بيشتر پرداخته شود.
تعريف منازعه در قانون
بر اساس ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامي، «هرگاه عده‌اي با يكديگر منازعه كنند، هر يك از شركت‌كنندگان در نزاع، حسب مورد به مجازات مقرر در قانون محكوم مي‌شوند»
منازعه شركت كنندگان در نزاع دسته‌جمعي به اين معنااست كه رفتار و عمل هر يك از شركا در وقوع جرم تأثير داشته و جزيي از جرم انجام شده باشد.
چند نكته در خصوص منازعه
- منازعه، درگيري جسمي است و نزاع لفظي را شامل نمي‌شود همچنين براي تحقق اين جرم حضور بيش از ۳ نفر ضروري است.
- يكي ديگر از شروط تحقق نزاع دسته‌جمعي، نامعلوم بودن نحوه و كيفيت رفتار مجرمانه افراد حاضر در درگيري است؛ زيرا در صورتي كه بتوان مرتكب اصلي را شناخت با او مطابق قانون مربوط به ضرب و جرح عمدي رفتار خواهد شد.
- در منازعه بين شركت‌كنندگان شناسايي رابطه عليت بين صدمه و منازعه، ضرورت دارد؛ به‌طوري كه اگر منازعه نبود، صدمه‌اي هم وارد نمي‌شد. بنابراين شامل صدماتي كه در حين فرار و به دليل تصادف كردن يا افتادن بر زمين براي شخص اتفاق ميافتد، نمي‌شود.
- جرم منازعه، به محض دخالت در واقعه درگيري و منازعه محقق مي‌شود؛ هر چند مرتكب به شخص صدمه وارد نكرده باشد. بنابراين صرف شركت كنندگان در نزاع و تحقق نتايجي مثل قتل، نقص عضو يا ضرب و جرح، موجب محكوميت هر يك از مرتكبان طبق قانون مجازات مي‌شوند و ضرورتي ندارد كه شركت كنندگان در نزاع، خود نيز ضرب و جرحي وارد كرده باشند.
- شخصيت و ارتباط كسي كه جرمي به ضرر او واقع شده است (مجني‌عليه) در نزاع دسته‌جمعي مهم نيست يعني تفاوتي ندارد كه مجني‌عليه از جمله طرف‌هاي درگير بوده يا ميانجي يا شخص ثالثي باشد. بنابراين لازم نيست مجني‌عليه حتماً خود از شركت‌كنندگان در منازعه باشد.
مجازات منازعه
طبق قانون هر يك از شركت‌كنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زير محكوم مي‌شوند:
- در صورتي كه نزاع منتهي به قتل شود به حبس از يك تا سه سال.
- در صورتي كه منتهي به نقص عضو شود، به حبس از يك تا سه سال.
- در صورتي كه منتهي به ضرب و جرح شود، به حبس از سه ماه تا يك سال.
- نكته ۱: در صورتي كه اقدام شخص، دفاع مشروع تشخيص داده شود، مشمول اين موارد نخواهد بود.
- نكته ۲: مجازات‌هاي مذكور مانع اجراي مقررات قصاص يا ديه حسب مورد نخواهد شد.
به عبارت ديگر اگر يكي از منازعان مرتكب قتل فرد ديگري شده باشد، حسب مورد مجازات قتل عمدي يا قتل غيرعمدي را نيز بايد تحمل كند.
ضرب و جرح در مقام دفاع مشروع جرم نيست
يك حقوقدان در پاسخ به اين سوال كه آيا زد و خورد در دعوا، شامل ضرب و جرح عمدي است يا دفاع مشروع، مي‌گويد: طبيعتا اگر ضرب و جرح صورت‌گرفته در مقام دفاع مشروع انجام شده باشد جرم نخواهد بود اما در صورتي كه از شمول دفاع مشروع خارج باشد حسب مورد مشمول قانون خواهد شد و براي آن مجازات تعيين مي‌شود. اين حقوقدان همچنين در خصوص جرم بودن يا نبودن شركت در منازعه خاطرنشان كرد: نفس شركت در منازعه جرم است.
چرا ارث زنان نصف مردان است؟