براي بخشيدن مهريه لازم است كه زن با حضور در دفتر اسناد رسمي رضايت و تمايل خود را مبني بر بخشش مهريه اعلام كند.
بخشش مهريه از سوي زن از جمله مباحثي است كه در قانون مورد توجه قرار گرفته است. مي‌توان گفت كه مهريه از جمله حقوقي است كه به موجب قوانين و مقررات حقوقي بر عهده مرد گذاشته شده است و وي مكلف است مهر را به محض درخواست زن بپردازد. در مجله دلتا به اين موضوع مي‌پردازيم كه آيا امكان بخشش مهريه از طرف زن وجود دارد؟ و اگر اين امر امكان پذير است چه شرايط و مراحلي بايد طي شود.
نحوه بخشش مهريه
بخشيدن مهريه از سوي زن، مي‌تواند به سه روش صورت گيرد:
حالت اول زماني است كه وي به همسر خود مي‌گويد، “تو را از پرداخت مهريه مبرا مي‌كنم” به اين معني كه، از نظر من تو ديگر تكليفي براي پرداخت مهريه نخواهي داشت؛ اين بيان باعث مي‌شود تا تكليف شوهر در اداي مهريه، بهطور كلي از بين برود. در نتيجه، در اين حالت زن حق اينكه از بخشش مهريه خود صرف نظر كند ندارد.
حالت دوم بخشيدن مهريه در زماني كه زن درخواست طلاق دارد صورت مي‌گيرد. در واقع او با پرداخت مبلغي پول يا بخشش يك مال به شوهر خود، از وي ميخواهد كه طلاق دهد. شايان ذكر است كه به اين نوع طلاق، مبارات گفته مي‌شود. در اين طلاق، زن و شوهر توافق ميكنند در قِبال بخشيدن مهريه يا مبلغي كمتر يا بيشتر از مهريه از يكديگر جدا شوند. در اين روش ديگر شوهر حق رجوع ندارد و به اين ترتيب زن با بخشيدن مالي معادل مهريه، يا بيشتر و كمتر از آن به شوهر، او را راضي به طلاق مي كند. اگر زن در ايام عده طلاق (مدتي كه زن بايد بعد از طلاق، براي ازدواج مجدد صبر كند.) از بذل (بخشش) خود منصرف شود، طلاق بي اثر شده و شوهر، ملزم به پرداخت مهريه خواهد بود.
حالت سوم زماني است كه زن مهريه خود را به شوهر هبه ميكند. در اين موارد زن مي‌گويد من مهريه ام را به تو بخشيدم. در اين حالت مانند ساير انواع هبه، تكليف شوهر در پرداخت مهريه به طور كلي و كامل از بين نميرود؛ زيرا زن مي‌تواند تحت شرايطي از هبه خود رجوع و مهر خود را مطالبه كند.
مدارك لازم براي بخشش مهريه
براي بخشيدن مهريه لازم است كه زن با حضور در دفتر اسناد رسمي رضايت و تمايل خود را مبني بر بذل مهريه اعلام كند. و همچنين بايد اهليت لازم را داشته باشد. به اين معني كه در كمال عقل و سلامت و همچنين بالاي ۱۸ سال تمام باشد.
- عقد نامه ازدواج
- مدارك شناسايي زن ( اصل كارت ملي و شناسنامه)
آيا ممكن است در مواردي مهريه به زن تعلق نگيرد؟
در چند مورد مهريه به زن تعلق نمي‌گيرد كه در زير شرح داده شده است.
۱.طبق قانون، هر گاه عقد ازدواج اعم از عقد دائم يا موقت به دليلي باطل بوده و در اين شرايط بين زوج ها رابطه جنسي زناشويي واقع نشده باشد به زن مهريه تعلق نمي‌گيرد.
۲. هر گاه به دلايلي عقد ازدواج بين زن و شوهر، فسخ شود و آن ها با يكديگر رابطه جنسي نداشته باشند، زن مستحق مهر نخواهد بود. فقط در يك مورد استثناً زن مي‌تواند مهريه را دريافت كند و آن در مواردي است كه فسخ ازدواج به دليل عنن بودن مرد باشد. يعني مرد توانايي عمل زناشويي نداشته باشد كه در اين صورت با فسخ نكاح ، مي‌تواند نصف مهريه را دريافت كند.
۳- در هنگام طلاق دختر باكره نيز پيش تر توضيح داده شد كه مهريه او نصف خواهد شد.
مفهوم مهريه عند الاستطاعه و عند المطالبه چيست؟
در خصوص بخشيدن مهريه توسط زن مطالبي ذكر شد، اما بي ارتباط نديديم كه در خصوص دو اصطلاح مهريه عندالمطالبه و عندالاستطاعه نيز نكاتي را توضيح دهيم. وقتي در عقدنامه ازدواج مهريه، عندالمطالبه ذكر مي‌شود به اين معنا است كه زن به محض انجام شدن مراسم عقد، مالك مهريه مي‌شود و هر زمان بخواهد مي‌تواند مهريه خود را مطالبه كند و در هر حالت بايد توسط مرد پرداخت شود. اما موقعي كه در سند ازدواج مهريه، عندالاستطاعه ذكر مي‌شود، فقط زماني زن مي‌تواند مهريه خود را درخواست كند كه مرد توانايي پرداخت آن را داشته باشد، پس در نتيجه پرداخت مهريه با توجه به استطاعت و توانايي مالي مرد است. شايان ذكر است كه درخواست مهريه مبني بر درخواست طلاق نيست.
مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا ....
براي بخشيدن مهريه لازم است كه زن با حضور در دفتر اسناد رسمي رضايت و تمايل خود را مبني بر بخشش مهريه اعلام كند.
بخشش مهريه از سوي زن از جمله مباحثي است كه در قانون مورد توجه قرار گرفته است. مي‌توان گفت كه مهريه از جمله حقوقي است كه به موجب قوانين و مقررات حقوقي بر عهده مرد گذاشته شده است و وي مكلف است مهر را به محض درخواست زن بپردازد. در مجله دلتا به اين موضوع مي‌پردازيم كه آيا امكان بخشش مهريه از طرف زن وجود دارد؟ و اگر اين امر امكان پذير است چه شرايط و مراحلي بايد طي شود.
نحوه بخشش مهريه
بخشيدن مهريه از سوي زن، مي‌تواند به سه روش صورت گيرد:
حالت اول زماني است كه وي به همسر خود مي‌گويد، “تو را از پرداخت مهريه مبرا مي‌كنم” به اين معني كه، از نظر من تو ديگر تكليفي براي پرداخت مهريه نخواهي داشت؛ اين بيان باعث مي‌شود تا تكليف شوهر در اداي مهريه، بهطور كلي از بين برود. در نتيجه، در اين حالت زن حق اينكه از بخشش مهريه خود صرف نظر كند ندارد.
حالت دوم بخشيدن مهريه در زماني كه زن درخواست طلاق دارد صورت مي‌گيرد. در واقع او با پرداخت مبلغي پول يا بخشش يك مال به شوهر خود، از وي ميخواهد كه طلاق دهد. شايان ذكر است كه به اين نوع طلاق، مبارات گفته مي‌شود. در اين طلاق، زن و شوهر توافق ميكنند در قِبال بخشيدن مهريه يا مبلغي كمتر يا بيشتر از مهريه از يكديگر جدا شوند. در اين روش ديگر شوهر حق رجوع ندارد و به اين ترتيب زن با بخشيدن مالي معادل مهريه، يا بيشتر و كمتر از آن به شوهر، او را راضي به طلاق مي كند. اگر زن در ايام عده طلاق (مدتي كه زن بايد بعد از طلاق، براي ازدواج مجدد صبر كند.) از بذل (بخشش) خود منصرف شود، طلاق بي اثر شده و شوهر، ملزم به پرداخت مهريه خواهد بود.
حالت سوم زماني است كه زن مهريه خود را به شوهر هبه ميكند. در اين موارد زن مي‌گويد من مهريه ام را به تو بخشيدم. در اين حالت مانند ساير انواع هبه، تكليف شوهر در پرداخت مهريه به طور كلي و كامل از بين نميرود؛ زيرا زن مي‌تواند تحت شرايطي از هبه خود رجوع و مهر خود را مطالبه كند.
مدارك لازم براي بخشش مهريه
براي بخشيدن مهريه لازم است كه زن با حضور در دفتر اسناد رسمي رضايت و تمايل خود را مبني بر بذل مهريه اعلام كند. و همچنين بايد اهليت لازم را داشته باشد. به اين معني كه در كمال عقل و سلامت و همچنين بالاي ۱۸ سال تمام باشد.
- عقد نامه ازدواج
- مدارك شناسايي زن ( اصل كارت ملي و شناسنامه)
آيا ممكن است در مواردي مهريه به زن تعلق نگيرد؟
در چند مورد مهريه به زن تعلق نمي‌گيرد كه در زير شرح داده شده است.
۱.طبق قانون، هر گاه عقد ازدواج اعم از عقد دائم يا موقت به دليلي باطل بوده و در اين شرايط بين زوج ها رابطه جنسي زناشويي واقع نشده باشد به زن مهريه تعلق نمي‌گيرد.
۲. هر گاه به دلايلي عقد ازدواج بين زن و شوهر، فسخ شود و آن ها با يكديگر رابطه جنسي نداشته باشند، زن مستحق مهر نخواهد بود. فقط در يك مورد استثناً زن مي‌تواند مهريه را دريافت كند و آن در مواردي است كه فسخ ازدواج به دليل عنن بودن مرد باشد. يعني مرد توانايي عمل زناشويي نداشته باشد كه در اين صورت با فسخ نكاح ، مي‌تواند نصف مهريه را دريافت كند.
۳- در هنگام طلاق دختر باكره نيز پيش تر توضيح داده شد كه مهريه او نصف خواهد شد.
مفهوم مهريه عند الاستطاعه و عند المطالبه چيست؟
در خصوص بخشيدن مهريه توسط زن مطالبي ذكر شد، اما بي ارتباط نديديم كه در خصوص دو اصطلاح مهريه عندالمطالبه و عندالاستطاعه نيز نكاتي را توضيح دهيم. وقتي در عقدنامه ازدواج مهريه، عندالمطالبه ذكر مي‌شود به اين معنا است كه زن به محض انجام شدن مراسم عقد، مالك مهريه مي‌شود و هر زمان بخواهد مي‌تواند مهريه خود را مطالبه كند و در هر حالت بايد توسط مرد پرداخت شود. اما موقعي كه در سند ازدواج مهريه، عندالاستطاعه ذكر مي‌شود، فقط زماني زن مي‌تواند مهريه خود را درخواست كند كه مرد توانايي پرداخت آن را داشته باشد، پس در نتيجه پرداخت مهريه با توجه به استطاعت و توانايي مالي مرد است. شايان ذكر است كه درخواست مهريه مبني بر درخواست طلاق نيست.
مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا ....
چرا ارث زنان نصف مردان است؟