ارث از جمله مسائل حقوقي است كه انسان ها ممكن است در طول زندگي با آن مواجه شوند. بنابراين هرگاه شخصي از دنيا ميرود بايد تكليف دارايي وي، ميزان حقوق و ارث بردن وراث و حتي چگونگي اجراي وصيت نامه مشخص شود. به گزارش مجله دلتا يكي از موارد مهم در رابطه با مقوله ارث، صدور گواهي انحصار وراثت است. كه در اين مقاله به اين موضوع پرداخته شده است.
براي صدور گواهي انحصار وراثت به كجا بايد مراجعه كرد؟
دادگاهي كه آخرين محل سكونت متوفي در آنجا قرار داشته است مرجع صلاحيت دار براي رسيدگي به دعاوي مربوط به تركه و اموال باقي مانده از متوفي است، البته امروزه شوراي حل اختلاف اين وظيفه را بر عهده دارد. در صورتي كه آخرين اقامتگاه متوفي معلوم نباشد، رسيدگي در صلاحيت دادگاهي است كه آخرين محل سكونت متوفي در ايران در آن حوزه بوده است. به طور مثال اگر شخصي در طول حيات خود در شهرهاي مختلف زندگي كرده باشد و آخرين محل سكونت وي شيراز باشد، بعد از فوت، دادگاه شيراز صلاحيت رسيدگي به دعواي ارث و صدور گواهي انحصار وراثت را خواهد داشت هر چند كه شخص در شهر ديگري فوت كرده يا اموال وي در استان ديگري باشد.
چه اشخاصي ميتوانند تقاضاي انحصار وراثت كنند؟
وارثان شخص فوت شده و ساير اشخاص ذينفع ميتوانند از دادگاه صدور اين گواهي را درخواست كنند. در صورتيكه وراث يا اشخاص ذينفع متعدد باشند اقدام يك نفر از آنها براي تقاضا كفايت ميكند و نياز نيست همه آنها اقدام كنند.
مدارك لازم براي تقاضاي گواهي انحصار وراثت
- ابطال شناسنامه و گواهي فوت متوفي با تاييد پزشك مربوطه، توسط اداره ثبت احوال، انجام ميشود.
- استشهاديه محضري؛ اسامي تمام وراث بايد در فرم مخصوصي كه دادگاه در اختيار متقاضيان قرار ميدهد نوشته و توسط دو نفر از اشخاصي كه وارثان متوفي را ميشناسند امضا شود و امضاي اين افراد نيز ميبايست توسط يكي از دفاتر اسناد رسمي تاييد و گواهي مربوطه به دادگاه ارائه شود.
- رسيد گواهي مالياتي (ماليات بر ارث)؛ ورثه بايد پس از فوت متوفي، ليست كليه اموال و دارايي هاي وي را به اداره دارايي حوزه محل سكونت او ارائه و رسيد آن را دريافت كنند.
- كپي مصدق شناسنامه وراث؛ متقاضي انحصار وراثت ميبايست علاوه بر شناسنامه خود، كپي مصدق شناسنامه وراث ديگر را نيز تهيه و به دادگاه تقديم كند.
- وصيتنامه؛ البته در مواردي كه وجود داشته باشد.
- دادخواست
نكات مهم در تصديق انحصار وراثت
- به درخواست ورثه، دادگاه سهم هر يك از آن ها را معين ميكند.
- در صورتي كه در زمان فوت نطفه اي منعقد شده باشد، جنين نيز جزو وراث محسوب ميشود و بايد در دادخواست قيد شود.
- در مواردي كه براي محجور، قيم معين نشده است، دادستان اين حق را دارد كه به نام محجور به درخواست تصديق انحصار وراثت اعتراض كند. (محجور در اصطلاح حقوقي به كسي گفته ميشود كه از بخشي از تصرفات و اعمال حقوقي منع شدهاست.)
- در صورتي كه بها و ارزش اموال باقي مانده از متوفي بيشتر از ۲۰ ميليون ريال نباشد، دادگاه بدون انتشار آگهي، به دادخواست رسيدگي و درخواست صدور گواهي حصر وراثت را بر حسب دلايل، قبول يا رد ميكند.
- راي دادگاه مبني بر تصديق انحصار وراثت قابل تجديدنظر و فرجام است.
- كليه اموال متوفي به نرخ روز توسط ماموران تشخيص ماليات قيمت گذاري و همچنين كليه بدهي ها مانند وام ها، مهريه و غيره از آن كسر ميشوند. پس از آن با توجه به سهم الارث هر يك از وراث ماليات بر ارث محاسبه خواهد شد.
ارث از جمله مسائل حقوقي است كه انسان ها ممكن است در طول زندگي با آن مواجه شوند. بنابراين هرگاه شخصي از دنيا ميرود بايد تكليف دارايي وي، ميزان حقوق و ارث بردن وراث و حتي چگونگي اجراي وصيت نامه مشخص شود. به گزارش مجله دلتا يكي از موارد مهم در رابطه با مقوله ارث، صدور گواهي انحصار وراثت است. كه در اين مقاله به اين موضوع پرداخته شده است.
براي صدور گواهي انحصار وراثت به كجا بايد مراجعه كرد؟
دادگاهي كه آخرين محل سكونت متوفي در آنجا قرار داشته است مرجع صلاحيت دار براي رسيدگي به دعاوي مربوط به تركه و اموال باقي مانده از متوفي است، البته امروزه شوراي حل اختلاف اين وظيفه را بر عهده دارد. در صورتي كه آخرين اقامتگاه متوفي معلوم نباشد، رسيدگي در صلاحيت دادگاهي است كه آخرين محل سكونت متوفي در ايران در آن حوزه بوده است. به طور مثال اگر شخصي در طول حيات خود در شهرهاي مختلف زندگي كرده باشد و آخرين محل سكونت وي شيراز باشد، بعد از فوت، دادگاه شيراز صلاحيت رسيدگي به دعواي ارث و صدور گواهي انحصار وراثت را خواهد داشت هر چند كه شخص در شهر ديگري فوت كرده يا اموال وي در استان ديگري باشد.
چه اشخاصي ميتوانند تقاضاي انحصار وراثت كنند؟
وارثان شخص فوت شده و ساير اشخاص ذينفع ميتوانند از دادگاه صدور اين گواهي را درخواست كنند. در صورتيكه وراث يا اشخاص ذينفع متعدد باشند اقدام يك نفر از آنها براي تقاضا كفايت ميكند و نياز نيست همه آنها اقدام كنند.
مدارك لازم براي تقاضاي گواهي انحصار وراثت
- ابطال شناسنامه و گواهي فوت متوفي با تاييد پزشك مربوطه، توسط اداره ثبت احوال، انجام ميشود.
- استشهاديه محضري؛ اسامي تمام وراث بايد در فرم مخصوصي كه دادگاه در اختيار متقاضيان قرار ميدهد نوشته و توسط دو نفر از اشخاصي كه وارثان متوفي را ميشناسند امضا شود و امضاي اين افراد نيز ميبايست توسط يكي از دفاتر اسناد رسمي تاييد و گواهي مربوطه به دادگاه ارائه شود.
- رسيد گواهي مالياتي (ماليات بر ارث)؛ ورثه بايد پس از فوت متوفي، ليست كليه اموال و دارايي هاي وي را به اداره دارايي حوزه محل سكونت او ارائه و رسيد آن را دريافت كنند.
- كپي مصدق شناسنامه وراث؛ متقاضي انحصار وراثت ميبايست علاوه بر شناسنامه خود، كپي مصدق شناسنامه وراث ديگر را نيز تهيه و به دادگاه تقديم كند.
- وصيتنامه؛ البته در مواردي كه وجود داشته باشد.
- دادخواست
نكات مهم در تصديق انحصار وراثت
- به درخواست ورثه، دادگاه سهم هر يك از آن ها را معين ميكند.
- در صورتي كه در زمان فوت نطفه اي منعقد شده باشد، جنين نيز جزو وراث محسوب ميشود و بايد در دادخواست قيد شود.
- در مواردي كه براي محجور، قيم معين نشده است، دادستان اين حق را دارد كه به نام محجور به درخواست تصديق انحصار وراثت اعتراض كند. (محجور در اصطلاح حقوقي به كسي گفته ميشود كه از بخشي از تصرفات و اعمال حقوقي منع شدهاست.)
- در صورتي كه بها و ارزش اموال باقي مانده از متوفي بيشتر از ۲۰ ميليون ريال نباشد، دادگاه بدون انتشار آگهي، به دادخواست رسيدگي و درخواست صدور گواهي حصر وراثت را بر حسب دلايل، قبول يا رد ميكند.
- راي دادگاه مبني بر تصديق انحصار وراثت قابل تجديدنظر و فرجام است.
- كليه اموال متوفي به نرخ روز توسط ماموران تشخيص ماليات قيمت گذاري و همچنين كليه بدهي ها مانند وام ها، مهريه و غيره از آن كسر ميشوند. پس از آن با توجه به سهم الارث هر يك از وراث ماليات بر ارث محاسبه خواهد شد.